Kayak merkezi Kartalkaya’da 21 Ocak gecesi çıkan yangında 78 kişi hayatını kaybetti. Yangının akabinde başlatılan soruşturma kapsamında 41 kuşkulu gözaltına alındı. Ortalarında otel sahibi Halit Ergül, yönetim kurulu üyeleri olan eşi Emine Murtezaoğlu Ergül, kızları Elif Aras ve Ceyda Hacıbekiroğlu, otelin genel müdürü ve aynı zamanda Ergül’ün damadı olan Buyruk Aras, Vilayet Özel Yönetim Genel Sekreteri Sırrı Köstereli, İtfaiye Müdürü Kenan Coşkun, Bolu Belediye Lider Yardımcısı Sedat Gülener’in de bulunduğu 28 kuşkulu tutuklandı.
Geniş çaplı soruşturma kapsamında, uzman takımlardan oluşan eksper heyeti, incelemelerinin akabinde 189 sayfalık rapor hazırladı. Yangının başladığı andan itibaren hem alınmayan yangın tedbirleri hem de 78 kişinin vefatına neden olan ihmaller zinciri, olay yeri ve kurtarılan güvenlik kamera kayıtları tek tek raporda yer aldı.
AFET İDARE PLANLAMASI TEMEL BASAMAKLARI BİLE KAPSAMAKTAN UZAK
Raporda, otelde yangın öncesi ve yangın sürecinde yaşanılanlar dikkate alındığında, can ve mal güvenliği açısından olmazsa olmaz ‘Afet İdare Planlaması’nın temel etapları kapsamaktan bile uzak olduğuna dikkat çekilerek şöyle denildi:
“Otel için muhtemel acil durumlar ortasında yangın da belirlenmiştir. Lakin oluşturulan yangın grubu ve yangın durumundaki birinci yardım takımı yetersiz, deneyimsiz ve afet idaresi için temel tertip ve sorumluluk tariflerini karşılamaktan uzak bireylerden oluşturulmuştur. Afet İdare Planlaması içerik açısından yetersizdir ve gerçek yangın durumunda da otelde bulunmayan en basit/temel yangın uğraş altyapısı, olmayan sprinkler, yetersiz ve kapalı sensörler, yanılgılı merdiven ve asansör yapısı, gaz tahliye sistemi üzere ögeler yangın eğitimi olmayan işçi ile birleşince daha yangın başlangıç fazında hayati/kritik dakikalar boşuna harcanmıştır. İşçinin mutfağı terk etmesinden yaklaşık 8 saniye sonra ızgara çelik kapıdan restoranda yangının olağandışı süratle arttığı görülmekte ve yaklaşık saat 03:27:10’da kamera büsbütün siyah duman altında kalarak kayıt kapanmaktadır. Bu süratli gelişim, mutfak çalışanının yangını fark ettikleri vakit diliminde büyümüş olan yangının artık ferdî eforlarla söndürme imkanının olmadığını açıkça ortaya koymaktadır.”
YANGIN TÜPÜ KATİYEN KULLANILMAMIŞ
Raporda, güvenlik kamera imgelerinde mutfakta lavabonun altında görülen yangın tüpünün yangın esnasında işçi tarafından kullanılmadığı söz edilerek, “Mutfak kısmına ilişkin manzaralar incelendiğinde lavabonun altında bir yangın tüpü bulunduğu görülmektedir. Fakat işçi rastgele bir yangın eğitimi almadığından ötürü bu tüpü kullanmayı yangın anında denememiştir. Hatta işçi tabirlerinde bu tüpün yerini bile hatırlamadığını belirtmiştir. Olay yerinde yapılan keşif esnasında tabirlerde yer alan bu yangın tüpünün katiyetle yangın sonrası yerinden alındığı belirlenmiştir. Yakın bölgede mutfak ve restoran üzere yapılan araştırmada da yangında kullanılmamış ve dolu olması gereken bu tüpe rastlanılmamıştır. Mutfak kısmında hava akımının olmaması nedeni ile bu alanda yangın gelişmemiş yalnızca gaz fazdan karbon kaplanması gerçekleşmiştir. Bu nedenle mutfakta mevcut tüm materyal üzerinde karbon (is) kalıntı katmanı mevcuttur. Yangından sonra yerinden alınan yangın tüpünün izi net ve kesin olarak yangın tüpünün yangın esnasında katiyetle kullanılmadığını ve sonradan yerinden alındığını göstermektedir ve felaketin boyutunun büyümesine neden olunmuştur” denildi.
ALTIN VAKTİ FERDİ TERCİHLERİ DOĞRULTUSUNDA KULLANDILAR
Raporda ayrıyeten güvenlik kamera manzaralarından elde edilen kayıtlarda resepsiyonda misyonlu Yiğithan B.’nin yangın alarmı, sesli ihtar sistemleri aktifleştirmek, otel konaklayanlarını uyarmak için rastgele bir faaliyette bulunmadan panikle yalnızca cep telefonundan birilerini aradığı tespit edildi.
Resepsiyonda vazifeli Yiğithan Burak’ın (Fotoğrafta) yangın alarmı, sesli ihtar sistemleri aktifleştirmek, otel konaklayanlarını uyarmak yerine panikle yalnızca cep telefonundan birilerini aradığı tespit edildi.
Yangında altın vakit olarak bedellendirilen birinci dakikaları, vazifeli işçinin kişisel tercihleri doğrultusunda kullandıklarının vurgulandığı raporda, “Resepsiyon vazifelisi mutlaka temel yangın eğitimi almamış olduğundan ötürü lobi katına dolan dumanı tahliye etmek için ana giriş kapısını açık tutmayı denemiş, başaramayınca da mutfaktan gelen Yusuf Karahanlı’dan yardım isteyerek ikisi birlikte giriş kapısı önüne koltuk çekerek kapıları açmış ve dışarı çıkmıştır. Ana giriş kapısının açılması otel içinde hava akımların değişimine neden olmuştur. Resepsiyon vazifelisi dışarı çıktıktan sonra telefon görüşmelerine devam ederken mutfaktan gelen mutfak işçisi Yusuf K.’ye birilerine haber vermek üzere göndermiştir. Yangında, otelde misyonlu çalışanın kimi konuklara öncelik tanıdıkları ithamı açısından bu süreç ayrıntılı incelemeye muhtaçtır. Lakin misyonlu işçinin ‘yangında kurtarma açısından altın zaman’ olarak tanımlanabilecek bir süreçte otelde kalan tüm müşterilerin uyarılması ve uyandırılması, haberdar edilmesi yerine bu kritik vakit aralığını ferdî tercihleri doğrultusunda kullanması, can kayıplarını artıracak sonuçlar doğurmuştur” tabirleri yer aldı.
MÜŞTERİLERİ UYANDIRMAK YERİNE OTOPARKA KOŞTULAR
Raporda, otel çalışanlarının konaklayan konuklara haber vermek yerine otoparka yöneldikleri söz edilerek, “Kapalı otoparka çıkan işçinin muhtemelen kendilerine ilişkin araçları otoparktan çıkarma manzaraları, bu alanı kayıt altında alan yan otelin Kartal Otel kamera kayıtlarından ve Grand Kartal oteline ilişkin kamera kayıtlarından tespit edilebilmektedir. Çalışanın yardım etmek, yardımcı olmayı denemek yerine kapalı otoparktan araçlarını dışarı çıkarmak için otopark ana giriş kapısını bir ortaya gelerek zorla açmaları teknik açıdan yangının gelişimi ile de ilgilidir. Yalnızca kendileri çıkmak için kapıyı aralamaları bile kâfi olacakken, araçlarını çıkarabilmek için kapıyı tam açmaları sonucunda dışarıdan soğuk ve iç bölgede yanma gazlarına nazaran çok daha ağır olan havanın yangın alanına taşınımına ve oksijen kaynağının sürekliliğine neden olmuştur” denildi.
YANGIN BİR ÜST KATA 2 DAKİKADA ULAŞTI
Raporda, yangının üst katlara ne kadarlık müddet içerisinde ulaştığı da açıklanarak, şöyle denildi:
“Kamera kayıtlarından dumanların otel içinde katlara yayılması ve vakitler otel konuk sözleri ve sıcak havanın yoğunluğunun düşük olması nedeni ile 4’üncü kattan yayınımını tamamlayan yanma gazları yalnızca 6’ncı kata değil tıpkı vakitte daha üst katlara da misal müddetlerde ulaşmıştır. Katlara yayınım suratları dikkate alındığında 4’üncü kattan 5’inci kata yaklaşık 2 dakika, 6’ncı kata 6 dakika ve 7’nci kata 8 dakika sürmektedir. 5’inci katta yayınım alanının dükkan, lobi, oyun alanları üzere açık yüzeyler ve ek çıkma alanlar nedeni ile büyük olması dumanla dolma mühletini uzatırken 6 ve 7’nci katlarda gaz yayınımı aralığı 2 dakikadan daha azdır. Fakat ilkesel olarak 7’nci kata duman ulaşım mühleti baz alındığında resepsiyon görevlisinin yangını haber almasından sonra altın 10 dakika vakit vardır ve asgarî standartları sağlayan (yangın ihtar sistemi, ikaz düzeneği ve yangın merdivenleri) bir otelden bile bu kadar müddette herkesin çıkması mümkündür. 8’inci kattan dahi otel merdivenlerini kullanarak dışarı çıkmayı başaran mağdurlar vardır. Otel içinde ana merdiven dışında yangın merdiveni olarak tarifli olanlarda katiyen ortamdan ve ısıdan müdafaa tedbiri alınmamıştır ve merdivenlerinde acil durum aydınlatma düzeneği yoktur. Merdiven boşlukları farklı maksatlar için de kullanılmıştır.
