Milliyet.com.tr/ÖZEL ABD’de halihazırda 8 milyonu ithal olmak üzere yılda yaklaşık 16 milyon adet araç satılıyor. Gümrük vergisi kararının akabinde otomotiv şirketi Stellantis, Meksika ve Kanada’daki kimi tesislerinde üretimi süreksiz olarak durdururken, yaklaşık 900 çalışanını işten çıkacağını söyledi. Jaguar-Land Rover, ABD’ye ihracatı durdurdu, Ferrari araçlarına yüzde 10 artırım yaptı, Mercedes-Benz ise üretim planını değiştirdi.

1-EN ÇOK HANGİ MARKALAR ETKİLENECEK?

Peki karardan en çok hangi markalar etkilenecek? Araç fiyatları artar mı? Hususla ilgili merak edilen 4 soruyu milliyet.com.tr’ye cevaplayan İstanbul Motorlu Araç Satıcıları Derneği (İMAS) Başkanı Hayrettin Ertemel şu tabirleri kullandı: “ABD araba ithalatının büyük çoğunluğunu Meksika, Kore, Japonya ve Avrupa’dan yapıyor. Geçen yıl Çin’den de yaklaşık 4 milyar dolarlık araba ithalatı gerçekleştirdi. Yüklü markalar ise Toyota, Honda, Nissan. Uzakdoğu markaları ABD’de hayli istek görüyor. BMW, Mercedes, Volkswagen ve küme markaları da ABD’de ilgi gören öbür markalar ortasında. Münasebetiyle kararın mevcut haliyle, bu markaları daha büyük oranda etkileyeceğini söyleyebiliriz.

2-GÜMRÜK VERGİSİ KARARI ARAÇ FİYATLARINI YÜKSELTİR Mİ?

%25 ek vergi kararı ABD araba fiyatlarına yansıyacaktır. ABD’nin dünyanın en büyük araba ithalatçısı olması sebebiyle vergi kararı markaların üretim, istihdam ve planlama kararlarını sil baştan düzenlemesine vesile olabilir. Bu türlü bir durumda yalnızca ABD’de değil, öteki ülkelerde de araba fiyatları ve piyasaların mevcut seyri etkilenebilir.

3-MARKALAR ABD’DEKİ ARAÇLARI DİĞER PAZARA KAYDIRIR MI?

ABD dünyanın en büyük araba ithalatçısı olması sebebiyle çok büyük bir pazar. Alınan kararın yaratacağı tesirleri kesin öngörmek şu kademede mümkün değil. ABD bu kararı ithalat-ihracat istikrarı ve yerli üretimi teşvik amacı ile aldı. Süreci başka ülkelerin vergi konusuna yaklaşımları ve ABD iç talebinin yöneliminde farklılık olup olmayacağı belirleyecek. Öte yandan ABD için üretilen araçları öbür pazarlara yönlendirmek güç bir süreç. Çünkü kimi modeller donanım ve hatta tasarım farkları ile yalnızca bu pazarlar için üretiliyor. Böylesi bir durumda farklı pazarlara yönlendirmekten fazla üretim sayısında daralmaya gidilebilir.

4-OTOMOBİLE YÜZDE 25 GÜMRÜK VERGİSİ TÜRKİYE’Yİ NASIL TESİRLER?

ABD, Türkiye’nin en büyük 10 otomotiv ihracat pazarı ortasında 9. sırada. Büyük çoğunluğunu hafif ticari araçlar ve bir kısmını da araba oluşturuyor. Öte yandan yalnızca araba değil, araba modülleri da ihraç ediyoruz. ABD’nin aldığı karar daha büyük tesirlere neden olursa, öbür tüm ülkelerdeki üzere ülkemizde de birtakım yansımalar oluşturabilir.

Sürecin seyrinde değerli bir öbür faktör markaların göstereceği tepki. Şayet üretimde daralmaya gidilirse sıfır araç tedarik meseleleri pandemi dönemimdeki kadar şiddetli olmasa da tekrar yaşanabilir.

Normal şartlarda dövizde bir artış olmadığı takdirde fiyatların ortalama sabit seyrini koruyacağını öngörmekteydik. Lakin karar küresel tesir yaratırsa beklenmedik dış etken sebebiyle tüm dünyada fiyatlarda artış görülebilir.

Türkiye özelinde ise bu durum tüketicinin yerli üretim araçlara yönelmesine vesile olacaktır. Öte yandan tekrar bu türlü bir durumda ikinci ele olan talep artacaktır. Alınan ek vergi kararı, yedek modül üzere otomotiv ihracatımızın başka fasıllarına da tesir edebilir. Fakat bu beklenen durumları şimdi net öngörmek için erken olduğunu ve kesin bir kanaat getirilmemesi gerektiğini hatırlatmakta yarar var.”