Bolat ve beraberindeki heyet Suriye’nin başşehri Şam’da gerçekleştirdiği ve 2 gün süren temaslarını tamamladı. Türkiye’ye dönmeden evvel ziyaretlere ait basın mensuplarına açıklamalarda bulunan Bolat, Suriye’nin kanlı bir iç savaştan çıktığını, halkın ve direnişçilerin 8 Aralık 2024’te hürriyetlerine kavuştuklarını söyledi.
Suriye’de yaşanan halk ihtilalinin sonunda idareye gelen direnişçilerin ulusal birlik hükümeti kurduğunu lisana getiren Bolat, 29 Mart’ta vazifeye başlayan hükümetin, Suriye’nin yine istikrara kavuşması, ulusal birliğini muhafazası, iktisadının tekrar ayağa kaldırması için çalışmalara başladığını lisana getirdi.
Bolat, Türkiye’nin de devlet, hükümet ve halk olarak sürekli Suriye halkının hürriyet arayışının yanında yer aldığına işaret ederek, şunları kaydetti:
“Türkiye olarak çok önemli sayıda bir göçe maruz kaldık ve Suriyeli kardeşlerimiz katliamdan kaçarken onların sığındığı en büyük ülke biz olduk, konut sahipliğimizi ve Ensar olma gereğini Türk halkı sonuna kadar yerine getirdi. Artık daha büyük bir gayret var Suriye’de. Devleti, milleti yine kuruyorlar, ekonomilerini tekrar ayağa kaldırmaya çalışıyorlar. Ortadan geçen 14 yılda Suriye’nin ulusal geliri yarı yarıya düştü, ticareti aşağı üst beşte teğe düşmüştü fakat çok süratli bir toparlanma sürecine girmeye başladılar. Biz de Türkiye Cumhuriyeti hükümeti olarak Suriye’deki yeni idarenin bizden istediği dayanaklar konusunda yardımcı olmaya çaba ediyoruz zira Suriye’nin istikrarı ve güçlenmesi, birliği, Türkiye’nin de istikrarı, Türkiye’nin de güçlü olması, terör meselesini ortadan kaldırmamız, göç sıkıntısını büyük ölçüde ortadan kaldırmamız, Körfez’e, Orta Doğu’ya direkt kara yolu ile rahatça ulaşabilmemiz, karşılıklı ticaretimizin artması demek.”
“Suriye’nin istediği dayanak konusunda karşılıklı işbirliği çalışmalarımız devam ediyor”
Bakan Bolat, Suriye’nin istediği dayanak konusunda, bilgilendirme, yönlendirme üzere mevzular başta olmak üzere karşılıklı işbirliği çalışmalarının devam ettiğini aktardı.
Suriye’ye yapılan ziyaretlerin çerçevesi ve içeriği hakkında bilgi veren Bolat, şunları söyledi: “Resmi ve özel dal olarak karma bir heyetle Şam’a ayak bastık. Planlandığı şekilde Suriye Ekonomi Bakanı ve kurmaylarını, Ulaştırma Bakanı ve kurmaylarını, Maliye Bakanı ve kurmaylarını ilgili bakanlıklarda ziyaret edip görüşmeler yaptık. Özel bölüm mensupları da bu görüşmelere katıldılar, beklentilerini ortaya koydular, başlarındaki soruların karşılıklarını aradılar. Çok verimli, dolu dolu bir gün geçirdik. Suriye Kara ve Deniz Limanları Genel Yönetimi Müdürü Kuteybe Ahmed Bedevi’yle de gümrüklerimiz, gümrük vergileri, geçişler, transit geçişlerin yine başlatılması, nakliyeciliğin kolaylaştırılması üzere mevzu başlıklarını ele aldık.”
“Yatırımların Teşviki ve Korunması Muahedesi’ni yine müzakere etme konusunda iki taraf arasında görüş birliği var”
Bolat, genel olarak tüm ziyaretlerini kıymetlendirmek gerektiğinde epeyce verimli geçtiğine dikkati çekerek, “Suriye hükümet yetkililerinin hepsi de her keresinde Türk hükümetine, Sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’a ve Türk halkına şükranlarını söylediler, ‘Türkiye, kardeş, dost, komşu bir ülke olarak ebediyen yanımızda yer aldı, Suriye halkının hürriyet uğraşını destekledi, ihtilalin gerçekleştiği 8 Aralık’tan bu yana da bu takviyelerine devam ediyor. Türkiye bizim için her vakit öncelikli ülke pozisyonunda.’ dediler.” tabirlerini kullandı.
Suriye hükümet yetkililerinin bunların yanı sıra, gerek ticaretin artması, gerek ortak yatırımlar, gerek altyapının uygunlaştırılması, güçten ulaştırmaya, kara ve deniz yollarından demir yollarına varıncaya kadar her alanda Türkiye ile işbirliği yapmak istediklerini söz ettiklerini aktaran Bolat, Türkiye’nin yönlendirmesini ve takviyesini beklediklerini söylediklerinden bahsetti.
Bolat, bu bahislerde her iki tarafın mutabakata vardığını belirterek, şu değerlendirmelerde bulundu: “Yeni devirde Türkiye olarak Suriye ile kapsamlı bir Ekonomik Paydaşlık Mutabakatı müzakere etmek istediğimizi ve bu müzakerelere hazır olduğumuzu söz ettik. İki ülke ortasında gümrük vergilerinin tedricen düşürülmesi, ortak yatırımların teşvik edilmesi ve kalkınmanın özel kesim öncülüğünde olması, Suriye’deki hasar görmüş sanayi bölgelerinin yine rehabilitasyonu, altyapı konusunda ulaştırma alanında, tamire-onarıma gereksinim duyan yerlerin tespiti, yeni projelerin artık planlanmaya başlanması, hava yolu, deniz yolu, demir yolu, kara yolu ulaşımında Türkiye ile Suriye ortasındaki ulaşım ağlarının tekrar tesisi, güç konusunda Suriye’nin muhtaçlık duyduğu eksikliklerin giderilmesi, bu bahiste iki ülke ortasında yapılacak işbirliği çalışmalarının başlıklarını ele aldık. Yabancı yatırımların çekilmesi noktasında da Yatırımların Teşviki ve Korunması Mutabakatı’nı tekrar müzakere etme konusunda iki taraf arasında görüş birliği vardı. İkili Vergilendirmenin Önlenmesi Mutabakatı’nı müzakere etme konusunda da Suriye’de biz de hazır olduğumuzu karşılıklı beyan ettik. ‘Ekonomik kalkınmada, ticaretin artırılmasında Türkiye bizim için her vakit en öncelikli ülke pozisyonunda birinci sırada gelmektedir.’ sözünü daima ortaya koydular.”
“Türkiye ile Suriye önümüzdeki süreçte, etle tırnak üzere ekonomilerini halklarının menfaatleri doğrultusunda daha da geliştirecek”
Bakan Bolat, Suriye özel kesim mensupları ile Türkiye özel kesim mensupları ortasında gerçekleşen toplantının da gelecek ismine çok ümit verici olduğunu lisana getirdi.
“Türkiye ile Suriye önümüzdeki süreçte, etle tırnak üzere, iktisatta, ortak güçlerini birleştiren ve birlikte bölgede ekonomik entegrasyon içinde olan iki dost-komşu ülke olarak ekonomilerini halklarının menfaatleri doğrultusunda daha da geliştirecekler.” diyen Bolat, Suriye ziyaretinin çok yararlı ve verimli geçtiğini vurguladı.
Bolat, şöyle devam etti: “Ekonomik, yatırım, ticaret işbirliğimiz bundan sonra çok süratli artacaktır. Ekonomik işbirliğini kolaylaştırmak için en kısa müddette kimi mutabakatların yapılması, yenilenmesi gerekiyor. Yatırımların teşviki ve korunması, ikili vergilendirmenin önlenmesi, bankacılık işbirliği, Türk bankalarının Suriye’de açılması, Ro-Ro seferlerinin başlaması, gümrüklerdeki gecikmelerin ortadan kaldırılması, ulaşım alanında yapılacak mutabakatlarla Türk ve Suriyeli nakliyecilik şirketlerinin karşılıklı olarak seferlerinin başlaması üzere mevzularda çok süratli formda yol alacağız. Özel bölüm kuruluşları ortasında organize sanayi bölgeleri yapılması ve üretici kuruluşların ortak yatırımlara teşvik edilmesi üzere başlıklar ve Diaspora Suriyelilerin de ülkelerine dönmesi, ülkelerine sermaye getirmeleri, Avrupa’da ve diğer ülkelerde kazandıkları sermayelerini kendi ülkelerinin kalkınmasına harcamaları değer taşıyor. İslam ülkelerinin Suriye’nin tekrar imarı için mutlak surette harekete geçmesi çok kıymetli. Bilhassa maddi gücü yüksek, iktisadı güçlü olan Körfez ülkelerinden, öbür İslam ülkelerinden de Suriye’ye yönelik yardımlara gereksinim var. Türkiye olarak 14 yıl süren kanlı iç savaşın olumsuz tesirlerini mecburen yaşadık. İstikrarlı bir Suriye, güçlü istikrarlı bir Türkiye açısından da teminat olacak. “
