Tarım ve Orman Bakanlığının “Türk Besin Kodeksi Tereyağı ve Sadeyağ Tebliği” Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Tebliğle, tereyağı ve sadeyağın tekniğine uygun ve hijyenik biçimde üretilmesi, koruması, ambalajlanması, depolanması, taşınması ve pazarlanması için gereken eser özellikleri belirlendi.
Buna nazaran, çeşnili tereyağı, sadeyağ, süt yağı, tereyağı ve yayık tereyağı eserlerinde kullanılan süt ve yoğurt ilgili yönetmeliklere uygun olacak.
Söz konusu eserlerin kendine has tat, koku, görünüm ve yapıda olması, “peroksidaz testine” negatif tepki vermesi gerekecek.
Ürünlerin üretiminde teknoloji gereği tipik tat ve aromanın sağlanması gayesiyle “starter kültür” kullanılabilecek.
Tereyağında ağırlıkça en fazla yüzde 2 tuz bulunacak. Tuzdan gelen kuru husus ölçüsü, süt yağsız kuru unsur ölçüsünden farklı pahalandırılacak.
Tuz ek edilmeyen tereyağı, ağırlıkça en az yüzde 82 süt yağı, en fazla yüzde 2 yağsız süt kuru unsuru ve en fazla yüzde 16 su, tuz ek edilen ve/veya çeşnili tereyağı ise ağırlıkça en az yüzde 80 süt yağı, en fazla yüzde 2 yağsız süt kuru unsuru ve en fazla yüzde 16 su içerebilecek.
Çeşnili tereyağında taklit ve tağşişe sebebiyet verecek çeşni unsuru kullanılamayacak. Sadeyağa ve çeşni hususu bulunmayan tereyağına aroma verici katılamayacak.
Tebliğ kapsamındaki tereyağı çeşitlerine manda sütü ve yoğurt aromaları üzere süt ve süt eserleri aroma vericileri eklenemeyecek.
Etikette hayvan görseli kullanılmayacak
Söz konusu eserlerin etiketinde besin isminin, temel görüş alanında da yer alması zarurî olacak. Tuz ek edilmemiş tereyağında “tuz ek edilmemiştir” sözünün etikette belirtilmesi, tuz ek edilmiş tereyağının içerdiği tuz oranı, etiketin içindekiler kısmında ağırlıkça yüzde olarak belirtilmesi, ayrıyeten “tuzlu” ya da “tuz ek edilmiştir” sözünün etiketin temel görüş alanında belirtilmesi gerekecek.
Çeşnili tereyağında kullanılan çeşni hususu ve ölçüsü da besin ismiyle temel görüş alanında yer alacak. Bildirim kapsamındaki eserlerin üretiminde tek bir hayvan tipine ilişkin sütün yahut kremanın kullanılması durumunda hayvan tipinin ismi etikette belirtilecek. Farklı hayvan cinslerine ilişkin sütlerin yahut kremaların karıştırılarak kullanılması durumunda, sütün elde edildiği çeşitlerin isimleri, besinin isminin yanında, “inek, koyun, keçi ve manda sütlerinden/kremalarından üretilmiştir” üzere tabirlerle bildirilecek. Lakin bu eserlerin etiketinde inek, koyun, keçi ve manda üzere cinslere ilişkin görsellere yer verilemeyecek. Eser algısı oluşturacak tüketiciyi aldatıcı tabir ve görseller kullanılamayacak.
Tüketicinin korunması amaçlandı
Bakanlıktan edinilen bilgiye nazaran bildirim, tereyağına ait ek etiketleme kuralları belirlenerek tüketicilerin korunması ve haksız rekabet ile taklit ve tağşişin önlenmesi maksadıyla güncellendi.
Önceki mevzuatta yer alan “yarım yağlı tereyağı”, “dörtte üç yağlı tereyağı” ve “%….” süt yağı temelli sürülebilir eserler, tereyağının ülke için değerli bir klasik eser olması, günlük diyette yaygın tüketilmesi sebebiyle yağ oranı ile eserlerin tüketiciyi aldatıcı olmasının engellenmesi, taklit ve tağşişin önlenmesi gayesiyle bildiriden çıkarılırken, yeni bildiriyle üretimleri de engellenmiş oldu.
Ayrıca bildirimde atıf yapılan başka mevzuatların isim ve tarihleri güncellendi, eser isminin temel görüş alanında yazılması zarurî hale getirildi, tereyağı ve sadeyağ dışındaki yağların etiketinde, reklam, tanıtım ve sunumunda “bu tereyağı yahut sadeyağ” algısı oluşturacak tüketiciyi aldatıcı söz ve görseller kullanılması yasaklandı.
