TCMB Para Siyaseti Heyeti’nin 17 Nisan toplantısına ait özeti yayımlandı.
Küresel ticaret siyasetlerine ait süregelen belirsizliklerin, son devirde atılan müdafaacı adımlar sonrasında arttığı ve global iktisat ile finansal piyasalar üzerindeki risklerin belirginleştiğinin aktarıldığı özette, kelam konusu gelişmelerin global büyüme görünümünü olumsuz etkilemeye devam ettiği vurgulandı.
Özette, birçok gelişmiş ve gelişmekte olan ülke için büyüme öngörülerinin aşağı istikametli güncellendiği ve Türkiye’nin dış ticaret ortaklarının ihracat hisseleriyle yüklendirilen global büyüme endeksinin büyüme oranı beklentisinin 2025 yılı için yüzde 2,1’den yüzde 1,7’ye, 2026 yılı için ise yüzde 2,4’ten yüzde 1,9’a güncellendiği bildirildi.
Küresel talep görünümündeki bozulma nedeniyle doğalgaz ve petrolde daha bariz olmak üzere emtia fiyatlarında süratli düşüşler gözlendiği belirtilen özette, “ABD ticaret siyasetlerinin önümüzdeki periyotta izleyeceği seyir ve buna öbür ülkeler tarafından verilebilecek karşılıklar, devam eden jeopolitik riskler ile birlikte global ticaret ve iktisadi faaliyetin seyri açısından öne çıkan risk faktörleri olarak görülmektedir.” sözlerine yer verildi.
Tarife artışlarının enflasyon üzerindeki beklenen tesirlerinin ülkeden ülkeye farklılık gösterebilmekle birlikte, ABD başta olmak üzere gelişmiş ülkelerde enflasyon beklentilerinin bir ölçü arttığının tabir edildiği özette, bu çerçevede global enflasyondaki düşüşün yavaşlayacağı ve merkez bankalarının indirim süreçlerinde temkinli yaklaşımlarını sürdüreceklerinin beklendiği bildirildi. Özette, bu devirde artan global belirsizlikler nedeniyle risk iştahının bariz gerilediği ve gelişmekte olan ülke piyasalarından portföy çıkışlarının devam ettiği kaydedildi.
Özette, Türk lirası (TL) mevduat faizlerinin, 7 Mart haftasına kıyasla 275 baz puan artarak 11 Nisan haftası prestijiyle yüzde 51,9 düzeyinde gerçekleştiği hatırlatılarak, şunlar kaydedildi:
“Aynı periyotta TL ticari kredi faizleri (kredili mevduat hesabı ve kredi kartı hariç) 449 baz puan artarak yüzde 54,9; gereksinim kredisi (kredili mevduat hesabı hariç) faizleri 555 baz puan artarak yüzde 69,7; konut kredisi faizleri 26 baz puan azalarak yüzde 39,6; taşıt kredisi faizleri ise 26 baz puan artarak yüzde 43,0 düzeyinde oluşmuştur. Ferdi kredilerin 4 haftalık büyüme oranlarının ortalaması 7 Mart-11 Nisan devrinde yüzde 2,3 düzeyine gerilemiştir. Bu gerileme kredi kartı büyümesindeki yavaşlama kaynaklı olup, bu devirde tüketici kredilerinin tüm alt kırılımlarının büyümesinde artış görülmüştür. TL ticari kredilerin 4 haftalık büyüme oranlarının ortalaması yüzde 1,7 düzeyinden yüzde 3,6’ya ulaşmıştır. Yabancı para (YP) krediler için uygulanan yüzde 0,5’lik büyüme hududuyla uyumlu bir formda, kur tesirinden arındırılmış YP ticari kredilerdeki 4 haftalık büyüme oranlarının ortalaması, bir evvelki PPK periyodundaki yüzde 2,0 düzeyinden yüzde 0,4’e gerilemiştir.”
28 Mart’ta alınan kararla kredi büyümesine dayalı mecburî karşılık uygulamasında tüketicilere kullandırılan muhtaçlık kredilerinde istisna tutulan kredili mevduat hesabı kredilerinden üçten fazla taksitli olanların (eğitim ve tahsil fiyatlarına ait harcamalar hariç) kredi büyümesi hudutlarına dahil edildiğine işaret edilen özette, ayrıyeten, YP kredi büyüme hududundan istisna tutulan yatırım kredilerinin kapsamında da değişiklik yapıldığı aktarıldı.
Özette şu sözlere yer verildi:
“TCMB brüt memleketler arası rezervleri, 7 Mart’tan bu yana 22,4 milyar ABD doları azalarak 11 Nisan prestijiyle 147,5 milyar ABD dolarına gerilemiştir. Türkiye’nin 5 yıllık kredi risk primi (CDS) 5 Mart’tan bu yana yükselerek 16 Nisan prestijiyle 343 baz puan düzeyine gelmiştir. Türk lirasının 1 ay vadeli kur oynaklığı 16 Nisan prestijiyle yüzde 18,9 düzeyine, 12 ay vadeli kur oynaklığı yüzde 26,1 düzeyine yükselmiştir. Evvelki PPK toplantı haftasından bu yana DİBS piyasasından 6,3 milyar ABD doları, pay senedi piyasasından ise 1,1 milyar ABD doları olmak üzere toplam 7,5 milyar ABD doları net portföy çıkışı gerçekleşmiştir.”
Şubat ayında perakende satış hacim endeksinde aylık bazda yüzde 1,1, çeyreklik bazda ise yüzde 3,7 oranında artış gerçekleştiği kaydedilen özette, tıpkı periyotta ticaret satış hacim endeksi aylık bazda yüzde 2,5 oranında artarken çeyreklik yükselişin yüzde 0,8 olduğu bilgisi verildi.
Özette, hizmet üretiminin yanı sıra talebi hakkında da bilgi sunan hizmet üretim endeksinin şubat ayında yüzde 2 oranında azaldığı söz edilerek “Çeyreklik bazda ise geçen yılın son çeyreğindeki yüzde 0,9 oranında yükselişinin akabinde yılın birinci çeyreğinde yüzde 2,9 oranında artmıştır. Kartla yapılan harcamalar, ocak ayında geriledikten sonra şubat ayında hudutlu bir telafi sergilemiş, mart ayında ise, bilhassa ayın ikinci yarısında bayram öncesi mevsimsel artan talep kaynaklı olarak yükselmiştir. Nisan ayının birinci haftasına ait sonlu seviyedeki bilgiler aylık bazda bir düşüş ile çeyreklik bazda yatay bir görünüm ima etmektedir. Beyaz eşya satışları birinci çeyrekte gerilerken araba satışlarındaki artış sürat kaybetmekle birlikte devam etmiştir.” değerlendirmesinde bulunuldu.
Aynı periyotta, imalat sanayi firmalarına yönelik anket datalarının, iç piyasa siparişlerinin bir evvelki çeyrekteki yükselişinin altında hudutlu bir oranda arttığına işaret ettiği bildirilen özette, “Bu çerçevede, öncü bilgiler yurt içi talebin birinci çeyrekte ivme kaybetmekle birlikte öngörülenin üzerinde seyrettiğini ve enflasyonu düşürücü tesirinin azaldığını ima etmektedir.” denildi.
Şubat ayında sanayi üretim endeksinin, mevsim ve takvim tesirlerinden arındırılmış olarak aylık bazda yüzde 1,6 oranında, takvim tesirlerinden arındırılmış olarak yıllık bazda yüzde 1,9 oranında azaldığı, çeyreklik bazda ise sanayi üretiminin, şubat ayı prestijiyle birinci çeyrekte yüzde 0,9 arttığı tabir edilen özette, “Ana eğilimi izlemek gayesiyle tipik oynaklık sergileyen bölümler dışlandığında, sanayi üretiminde şubat ayındaki azalış yüzde 1,1 ile daha ölçülü olmuş, çeyreklik bazdaki yüzde 1,5 artış oranı da ana endeksin artışının üzerinde gerçekleşmiştir. İmalat sanayine yönelik anket göstergeleri, 2025 yılının birinci çeyreğinde sanayi üretiminin ana eğiliminde yatay bir görünüme işaret etmektedir. İmalat sanayi kapasite kullanım oranı bu devirde bir evvelki çeyreğe kıyasla 0,5 puan azalmıştır. İnşaat üretim endeksi ise zelzele kaynaklı inşa faaliyetlerinin süren takviyesiyle birlikte, şubat ayı prestijiyle yılın birinci çeyreğinde çeyreklik bazda yüzde 10,3 oranında, bir evvelki yılın birebir devrine nazaran ise yüzde 13,8 oranında artış kaydetmiştir.” sözleri kullanıldı.
Özette, şubatta mevsimsellikten arındırılmış istihdamın, 32,3 milyon kişi düzeyinde gerçekleştiği ve çeyreklik bazda yüzde 1 azaldığı belirtilerek, bu periyotta, işgücüne iştirak oranının çeyreklik olarak 0,7 puan düşüş kaydettiği, işsizlik oranının ise şubat ayı prestijiyle birinci çeyrekte 0,3 puan azalarak yüzde 8,3 düzeyine gerilediğinin altı çizildi.
Anket göstergelerinin, 2025 yılı birinci çeyreğinde imalat sanayi firmalarının geleceğe yönelik istihdam beklentilerinde tarihî ortalamanın altında seyreden bir görünüme işaret ettiği belirtilen özette, şu değerlendirmelere yer verildi:
“Şubat ayında cari süreçler istikrarı aylık bazda 4,4 milyar ABD doları açık vermiştir. 12 aylık birikimli cari açık ise 12,8 milyar ABD doları düzeyinde gerçekleşerek bir evvelki aya kıyasla 1,1 milyar ABD doları artış göstermiştir. Kelam konusu seyirde, hizmetler istikrarı fazlasındaki artışa rağmen, altın ve güç dış ticaret açıklarındaki yükselişler tesirli olmuştur. Hakikaten bu periyotta, 12 aylık birikimli hizmetler istikrarı fazlası güçlü seyrini sürdürmüş ve 62,0 milyar ABD doları düzeyinde gerçekleşmiştir. Nisan ayı başında ABD tarafından uygulanacağı açıklanan ek gümrük tarifeleri ve sonrasındaki gelişmeler ticaret siyasetlerine ait meçhullüğü bariz biçimde artırmıştır. Kelam konusu gelişmeler Türkiye’de dış ticaret açığı üzerinde, global büyümedeki zayıflama, bununla kontaklı olarak güç ve emtia fiyatlarında düşüş, dış pazarlarda rekabetin artması ve paritede Euro lehine yükseliş üzere kanallar üzerinden bir ölçü belirsizlik oluşturmuştur.”
Özette, mart ayında mevsimsellikten arındırılmış olarak ihracat ve ithalatın arttığı tabir edildi.
İhracattaki artışın, Ramazan Bayramı öncesi teslimatları öne çekme hareketiyle birlikte daha kuvvetli olduğu bedellendirilen özette, 12 aylık birikimli olarak bakıldığında ise dış ticaret açığında bir evvelki aya nazaran sonlu bir azalış gerçekleştiği bilgisi paylaşıldı.
Özette, bu çerçevede 12 aylık birikimli olarak cari açığın, mart ayında azalabileceğinin öngörüldüğü aktarılarak “Altın ithalatı, mart ayında 1,6 milyar ABD doları düzeyinde gerçekleşirken, birikimli olarak 18,5 milyar ABD doları olmuştur. Evvelki iki ayda gerileyen mevsimsellikten arındırılmış tüketim malı ithalatı, mart ayında kelam konusu kayıplarını telafi etmiş ve tarihî ortalamaların üzerindeki seyrini sürdürmüştür.” denildi.
Son periyotta tüketim malı ithalatının artışına yüksek katkı veren mücevher kalemi dışlandığında da tüketim malı ithalatının bir evvelki aya nazaran bir ölçü arttığı bildirilen özette, mart ayına ait dış ticaret bilgilerinin nisan ayı için yüksek frekanslı öncü bilgilerle bir arada değerlendirildiğinde, üç aylık ortalama eğilimlerin, ihracatta bayram kaynaklı oynaklığın ortadan kalkmasıyla yatay seyrin korunduğuna, ithalatın ise hudutlu artış kaydettiğine işaret ettiği tabir edildi.
Özette, yüksek frekanslı bilgilerin nisan ayında mücevher ithalatında daha ölçülü bir düzeyle birlikte mücevher hariç tüketim malı ithalatında aylık bazda yatay bir seyir ima ettiği vurgulandı.
Cari açığın finansmanı tarafında, bankacılık dalının 12 aylık birikimli uzun vadeli borç çevirme oranının, şubat ayında yüzde 152 civarında gerçekleştiği aktarılan özette, “Söz konusu oran, bankacılık bölümü dışındaki firmalarda yaklaşık yüzde 130 olmuştur. Bu çerçevede, yurt dışı borçlanma imkanlarının yüksek düzeylerini koruduğu, fakat gelecek periyotta YP cinsi borçlanmanın azalması ve iktisadi faaliyetin sürat kesmesiyle borç çevirme oranlarının düşüş eğilimine girebileceği değerlendirilmiştir.” sözlerine yer verildi.
Tüketici fiyatlarının mart ayında yüzde 2,46 yükseldiği, yıllık enflasyonun 0,95 puan azalarak yüzde 38,10 düzeyine gerilediği anımsatılan özette, şu bilgilere yer verildi:
“B ve C endekslerinin yıllık enflasyonu sırasıyla 2,48 ve 2,79 puan azalarak yüzde 36,99 ve yüzde 37,42 olmuştur. Yıllık enflasyona katkılar besin ve alkol-tütün-altın kümelerinde artarken, hizmet, temel mallar ve güç kümelerinde gerilemiştir. Mevsimsel tesirlerden arındırıldığında, aylık tüketici enflasyonu işlenmemiş besin kaynaklı olarak bir evvelki aya kıyasla yükselmiş; besin dışı aylık tüketici enflasyonu ise hudutlu bir gerileme kaydetmiştir.”
Özette, mart ayında temel mal enflasyonunun görece düşük bir seyir izlediği, hizmet enflasyonundaki zayıflama eğiliminin sürdüğü belirtildi.
Dayanıklı tüketim mallarında fiyat artışlarının ölçülü seyrini koruduğu aktarılan özette, hizmet bölümünde aylık enflasyonun alt kümeler genelinde yavaşladığı ulaştırma hizmetlerinde ise fiyatların düşüş kaydettiği vurgulandı.
Özette, mart ayı tüketici fiyat gelişmelerinde besin kümesinin öne çıktığı, küme aylık enflasyonunun işlenmemiş besin kaynaklı güçlendiği kaydedildi.
Bu gelişmede olumsuz hava şartları nedeniyle taze meyve zerzevat fiyatlarında görülen yükseliş belirleyici olurken, ramazan ayının da tesiriyle et fiyatlarında kaydedilen artışın da dikkat çektiği belirtilen özette, güç fiyatlarının mart ayında yatay seyrettiği bildirildi.
Özette, global ham petrol fiyatlarındaki düşüş kaynaklı akaryakıt fiyatlarında gerçekleşen gerilemenin şebeke suyu fiyatlarındaki artışla dengelendiği aktarıldı.
ENFLASYONUN ANA EĞİLİMİ MART AYINDA GERİLEDİ
Enflasyonun ana eğiliminin mart ayında gerilediği belirtilen özette, mevsimsellikten arındırılmış aylık artışların B endeksinde zayıflarken C endeksinde yatay seyrettiği vurgulandı.
Özette, bu periyotta fiyat artışlarının B endeksini oluşturan kümelerden temel mallarda yükseldiği hizmet ve bilhassa işlenmiş besinde daha bariz olmak üzere yavaşladığı söz edildi.
Dağılım ve model bazlı ana eğilim göstergelerinin mart ayında medyan enflasyonda yatay seyre, öteki ana eğilim göstergelerinde ise gerilemeye işaret ettiğine dikkatin çekildiği özette, şu bilgilere yer verildi:
“Mart ayı prestijiyle son üç aylık periyotta mevsim tesirlerinden arındırılmış ortalama fiyat artışı hem temel mallarda (yüzde 1,45) hem de hizmet dalında (yüzde 3,85) bir evvelki aya kıyasla yavaşlamıştır. Kira hariç hizmetlerde ise bu oranın yüzde 3,48’e gerilediği izlenmiştir. Hizmet dalında hâkim olan fiyatlama davranışı değerli bir atalete ve şokların enflasyon üzerindeki tesirlerinin uzun bir vakte yayılmasına neden olmaktadır. Bu görünümle, hizmet enflasyonu mallara nazaran yüksek seyrini sürdürmektedir. Ocak ayında vakte bağlı tesirlerle yükselen hizmet kümesi fiyat artışları şubat ve mart aylarında kıymetli bir zayıflama eğilimi göstermiştir. Kira enflasyonu mukavele yenileme oranındaki mevsimsel düşüşün yanı sıra kontratlardaki artış oranının yavaşlamasıyla aylık bazda yüzde 3,39’a gerilemekle birlikte yüksek seyrederek hizmetler içinde öne çıkmıştır. Kira dışındaki hizmetlerde de aylık enflasyon yavaşlayarak yüzde 1,55 seviyesinde gerçekleşmiştir. Bu periyotta mevsimsel tesirlerden arındırıldığında aylık enflasyonunun haberleşme, kira, ulaştırma ve lokanta otel kümelerinde yavaşladığı, başka hizmetler alt kümesinde ise bir evvelki aya kıyasla yükseldiği görülmüştür. Haberleşme hizmetleri aylık enflasyonu besbelli biçimde yavaşlamış, ulaştırma hizmetleri fiyatlarındaki gerilemede şehirlerarası nakliyecilik öne çıkmıştır.”
Özette, Perakende Ödeme Sistemi (PÖS) mikro dataları üzerinden takip edilen öncü göstergelerin nisan ayında aylık kira enflasyonunun yavaşlayacağına işaret ettiği belirtildi.
Mevsimsel tesirlerle düşüş gösteren mukavele yenileme oranı yanında, yeni ve yenilenen mukavelelerde referans alınan kira artış oranının yavaşlayarak da olsa, gerileme eğilimini koruduğunun gözlendiği tabir edilen özette, “Gerek PÖS mikro datalarından elde edilen yeni ve yenilenen mukavelelerde oluşan gerekse de konut değerleme raporları üzerinden takip edilen kira artış oranlarının TÜFE’deki mevcut yıllık kira enflasyonunun altında pahalar aldığı ve gerilemeye devam ettiği izlenmektedir. ” sözüne yer verildi.
Özette, yurt içi üretici fiyatlarının mart ayında yüzde 1,88 arttığı, yıllık enflasyonunu 1,71 puan düşerek yüzde 23,50 ile gerileme eğilimini sürdürdüğü anımsatıldı. Böylece, yıllık üretici enflasyonunda 2021 yılından bu yana kaydedilen en düşük düzeylere ulaşıldığı aktarılan özette, “Mart ayında ana sanayi kümeleri prestijiyle, güç kümesi manşet üretici enflasyonunu sınırlarken, başka ana kümelerde temelde Türk lirasındaki gelişmelerin yansımasıyla aylık yüzde 2’nin üzerinde fiyat artışları kaydedilmiştir. Üretici enflasyonunda gözlemlenen görece düşük seyir, tüketici tarafında mal fiyatlarını olumlu tarafta etkilemektedir. ” denildi.
“KÜRESEL TİCARETTE ARTAN MÜDAFAACI EĞİLİMLERİN DEZENFLASYON SÜRECİNE MUHTEMEL TESİRLERİ YAKINDAN TAKİP EDİLMEKTEDİR”
Mart ayında milletlerarası emtia fiyatlarının düşüş kaydettiği vurgulanan özette, alt kümeler bazında bakıldığında güç kümesinde besbelli olmak üzere hem güç hem de güç dışı emtia fiyatlarının gerilediği kaydedildi.
Enerji dışı emtia fiyatlarında yüzde 6’ya yakın gerileme gösteren ziraî emtia fiyatlarının öne çıktığı belirtilen özette, şu değerlendirmelere yer verildi:
“Öte yandan, FAO besin fiyatları endeksi mart ayında nispeten yatay seyretmiştir. Nisan ayının birinci yarısına bakıldığında emtia fiyatlarındaki gerilemenin güç kümesi öncülüğünde hayli hızlandığı görülmektedir. Tarifelerdeki artış ve buna eşlik eden belirsizlik ortamında global iktisatta beklenen yavaşlamanın tesiriyle başta ham petrol olmak üzere emtia fiyatları değerli bir düşüş kaydetmiştir. Mart ayında ortalama 72,6 ABD doları düzeyinde olan Brent ham petrol fiyatları, 4 Nisan sonrasında 65 dolar düzeylerinde dalgalanmıştır. Global ticarette artan müdafaacı eğilimlerin global iktisadi faaliyet, emtia fiyatları ve sermaye akımları kanalıyla dezenflasyon sürecine muhtemel tesirleri yakından takip edilmektedir. Global Arz Zinciri Baskı Endeksi mart ayında tarihî ortalamasının bir ölçü altında gerçekleşmiştir. Global ve Çin’e yönelik konteyner endeksleri mart ayında gerilerken, kuru yük nakliyecilik fiyat endeksleri tıpkı periyotta yükseliş göstermiştir. Döviz kuru sepeti, Euro kurunda daha bariz olmak üzere, mart ayında yükselmiştir. Mart ayında mevsimsel tesirlerden arındırılmış imalat sanayi PMI dataları hem girdi fiyatlarında hem de eser fiyatlarında zayıflamaya işaret etmiştir.”
“SON PERİYOTTA FİNANSAL PİYASALARDA YAŞANAN GELİŞMELER ENFLASYON BEKLENTİLERİNİ OLUMSUZ TARAFTA ETKİLEMİŞTİR”
Özette, son devirde finansal piyasalarda yaşanan gelişmelerin enflasyon beklentilerini olumsuz tarafta etkilediği belirtilerek şu bilgilere yer verildi:
“Nisan ayı Piyasa İştirakçileri Anketi sonuçlarına nazaran 2025 yıl sonu enflasyon beklentisi 1,9 puan yükselerek yüzde 30,0 düzeyine ulaşmıştır. 2026 yıl sonu enflasyon beklentisi 1,2 puanlık üst taraflı bir güncelleme ile yüzde 20,3 seviyesinde gerçekleşmiş ve öteki vadelerdeki beklentilerde de yükselme görülmüştür. Gelecek on iki ay ve yirmi dört ay sonrasına ait enflasyon beklentileri sırasıyla 1,0 puan ve 0,6 puan güncellenerek yüzde 25,6 ve yüzde 17,7 düzeyinde gerçekleşmiştir. 5 yıl sonrasına ait enflasyon beklentisi ise 0,1 puan yükselişle yüzde 11,1 seviyesinde ölçülmüştür. Gerçek kesim beklentilerine bakıldığında, şubat ayında yüzde 41,9 olarak ölçülen firmaların on iki ay sonrasına ait yıllık enflasyon beklentisi, mart ayında 0,8 puan azalarak yüzde 41,1 düzeyine gerilemiştir. Birebir periyotta hane halkının on iki ay sonrasına ait enflasyon beklentileri yatay bir görünümle yüzde 59,3 düzeyinde seyretmiştir. Enflasyon beklentileri ve fiyatlama davranışları dezenflasyon süreci açısından risk ögesi olmaya devam etmektedir.”
Öncü dataların de nisan ayında enflasyonun ana eğiliminde yükselişe işaret ettiği vurgulanan özette, “Aylık temel mal enflasyonunun finansal piyasalardaki gelişmelerin tesiriyle nisan ayında bir ölçü yükseleceği, hizmet enflasyonunun ise görece yatay seyredeceği öngörülmektedir.” sözüne yer verildi.
Özette, kur geçişkenliği yüksek olan araba üzere sağlam tüketim mallarında fiyat artışlarının izlendiği aktarıldı.
Son devirde zayıflama eğilimi sergileyen mevsimsellikten arındırılmış hizmet enflasyonunun ise görece yatay seyrettiği söz edilen özette, şunlar kaydedildi:
“Hizmet kümesinde, ulaştırma hizmetlerinin bir evvelki aydaki düşüşü takiben nisan ayında artması beklenmektedir. Mart ayında yüksek seyreden işlenmemiş besin fiyat artışları nisan ayının birinci haftalarında zerzevat fiyatlarında gerçekleşen düzeltme kaynaklı daha ölçülü seyretmiştir. Fakat nisan ayında yurt geneline yaygın bir biçimde gerçekleşen zirai don hadisesi önümüzdeki periyoda dair başta meyve olmak üzere taze meyve ve zerzevat fiyatları üzerinde üst istikametli riskleri artırmıştır. Öncü datalar başka işlenmemiş besin kümesindeki fiyat artışlarının kırmızı et ve yumurta kalemleri kaynaklı sürdüğüne işaret etmektedir. Güç kümesinde mesken elektrik fiyat tarifelerine yapılan artışın tesirleri gözlenirken, global gelişmelerle bariz halde gerileyen ham petrol fiyatlarının akaryakıt fiyatlarını düşürmesi, küme fiyat artışını bir ölçü sınırlamaktadır.”
20 Mart tarihinde, ilgili haftada finansal piyasalarda yaşanan gelişmeleri pahalandırmak üzere PPK Orta Toplantısı yapıldığı belirtilen özette, kelam konusu gelişmelerin enflasyon görünümü açısından oluşturabileceği riskler kıymetlendirilerek, sıkı mali duruşu destekleyici önlemler alındığı kaydedildi.
Özette, şu tabirlere yer verildi:
“Merkez Bankası gecelik vadede borç verme faiz oranının yüzde 44’ten 46’ya yükseltilmesine, bir hafta vadeli repo ihale faizi ve gecelik borçlanma faiz oranlarının sırasıyla yüzde 42,5 ve yüzde 41 oranında sabit tutulmasına karar verilmiştir. Ayrıyeten, 27 Mart tarihli Orta Toplantı Özeti’nde belirtildiği üzere piyasadaki oynaklığı sınırlamak üzere TL ve döviz likiditesine yönelik önlemler alınmıştır. Döviz piyasasının sağlıklı çalışması, döviz kurlarında gözlenebilecek oynaklıkların engellenmesi ve döviz likiditesinin dengelenmesi gayesiyle Türk lirası uzlaşmalı vadeli döviz satım süreçlerine başlanmıştır. Bunların yanı sıra, depo ihalelerinin vadesi 8 haftaya kadar uzatılmış ve likidite araçlarının çeşitliliği artırılarak vadesi 91 güne kadar likidite senetleri ihraç edilmesine karar verilmiştir. Ayrıyeten, 1 hafta vadeli repo ihalelerine bir müddetliğine orta verilip fonlama yüklü olarak gecelik vadede yapılmıştır. Bu doğrultuda, TCMB fonlama maliyeti gecelik borç verme faiz oranına yakın oluşması sağlanmıştır.”
17 Nisan toplantısında şuranın, siyaset faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının yüzde 42,5’ten yüzde 46’ya yükseltilmesine karar verdiği hatırlatılan özette, şuranın ayrıyeten, Merkez Bankası gecelik vadede borç verme faiz oranını yüzde 46’dan 49’a, gecelik vadede borçlanma faiz oranını ise yüzde 41’den 44,5’e yükselttiği kaydedildi.
Özette, para siyasetindeki kararlı duruşun, yurt içi talepte dengelenme, Türk lirasında gerçek pahalanma ve enflasyon beklentilerinde düzelme vasıtası ile dezenflasyon sürecini güçlendirdiği söz edilerek, maliye siyasetinin artan eşgüdümünün de bu sürece kıymetli katkı sağlayacağı aktarıldı.
Enflasyonda kalıcı düşüş ve fiyat istikrarı sağlanana kadar sıkı para siyaseti duruşunun sürdürüleceği belirtilen özette, şu sözler kullanıldı:
“Bu doğrultuda, siyaset faizi; enflasyon gerçekleşmeleri, ana eğilimi ve beklentileri göz önünde bulundurularak öngörülen dezenflasyon sürecinin gerektirdiği sıkılığı sağlayacak formda belirlenecektir. Heyet siyaset faizine ait atılacak adımları enflasyon görünümü odaklı, ihtiyatlı ve toplantı bazlı bir yaklaşımla belirleyecektir. Enflasyonda bariz ve kalıcı bir bozulma öngörülmesi durumunda para siyaseti duruşu sıkılaştırılacaktır.”
Özette, finansal piyasalarda son devirde yaşanan gelişmeler sonucunda nakdî transfer düzeneğini destekleyen ilave adımların acilen atıldığı belirtilerek, likidite şartlarının yakından izlenmeye ve likidite idaresi araçlarının tesirli biçimde kullanılmaya devam edileceği aktarıldı.
20 Mart tarihinde orta verilen bir hafta vadeli repo ihalelerine tekrar başlanmasına karar verildiği tabir edilen özette, şuranın siyaset kararlarını mali sıkılaştırmanın gecikmeli tesirlerini de dikkate alarak, enflasyonun ana eğilimini geriletecek ve enflasyonu orta vadede yüzde 5 gayesine ulaştıracak nakdî ve finansal şartları sağlayacak formda belirleyeceği kaydedildi.
Özette ayrıyeten, bu doğrultuda, tüm para siyaseti araçlarının kararlılıkla kullanılacağı belirtilerek heyetin kararlarını öngörülebilir, bilgi odaklı ve şeffaf bir çerçevede alacağı aktarıldı.
