Samsun ve etraf vilayetlerdeki fındık üreticileri ve akademisyenlerle irtibat halinde olan Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ümit Serdar, AA muhabirine yaptığı açıklamada, rakıma nazaran değişiklik gösterse de filizlenmesi başlamış olan fındık bahçelerinin zirai dondan önemli ziyan gördüğünü belirtti.
Karadeniz Bölgesi’nin en değerli ve stratejik bitkisinin fındık olduğunu vurgulayan Serdar, “Sakarya’dan Trabzon’a hatta Artvin’in Borçka ilçesine kadar fındık ekonomik olarak yetiştirilen bir bitki. Rakımlara nazaran don olayının ziyanı değişkenlik gösterdi. Düşük rakımlarda, örneğin 200-300 metreye kadar ziyan daha hafifken, yüksek rakımlarda çok daha tesirli bir don olayı yaşandı zira rakım yükseldikçe sıcaklık düşüyor. Her 100 metrede sıcaklık 0,6 ila 1 derece azalıyor.” dedi.
Serdar, don olayına karşı üreticilerden varsa sulama sistemlerini kullanmalarını istediklerini lisana getirerek, “Özellikle yağmurlama yahut damla sulama sistemleri uygulandığında, su donarken etrafa ısı veriyor. Bunu tavsiye ettik. Bilhassa Çarşamba ilçesinde bu metodu uygulayan üreticilerimiz oldu. Bunun ne kadar yararlı olduğunu önümüzdeki günlerde göreceğiz. Bir başka tesirli usul ise bölgemizde dumanlama makineleri. Bu makineler de tesirli bir formda kullanılmaya başlandı ve bu hafta sonu birtakım üreticilerimiz bunları uyguladı. İnşallah gereğince muvaffakiyet sağlamışlardır.” biçiminde konuştu.
“Gübrelemede hayvansal amino asit, akrilik asit içeren deniz yosunu kullanılabilir”
Üreticilere fındık bahçelerine sahip çıkmalarını öneren Prof. Dr. Serdar, “Fındık yalnızca bu sene değil, uzun vadede gereksinim duyacağımız stratejik bir eser. Münasebetiyle fındığa sırf bu yıl değil, önümüzdeki yıllarda da kıymet vermeli ve bu bitkiden mümkün olduğunca fazla gelir elde etmeliyiz.” sözlerini kullandı.
Fındıkta don olayı yaşandığında bitkinin onarılması ve randımanın korunması için kimi ilaçlamaların yapılması gerektiğini hatırlatan Serdar, “Özellikle yapraktan gübreleme akut bir tesir yapıyor. Bunu birer hafta ortayla iki kere yapmalarını öneriyoruz. Yapraktan gübrelemede hayvansal amino asit, akrilik asit içeren deniz yosunu kullanılabilir. Yalnızca azot, fosfor, potasyum değil, birebir vakitte magnezyum ve mikro element içeren gübreler bilhassa tavsiye ediliyor.” dedi.
Fındık üreticilerinin hem kahverengi kokarcayla hem de zirai donla önemli ziyanlar gördüğüne işaret eden Ümit Serdar, “Fındık bahçelerimizi terk etmeyelim. Fındık bizim için tek yıllık bir bitki değil, çok yıllık bir bitki ve bu bahçelere bizim muhtaçlığımız var. Fındıklarımıza yaprak gübrelemesini yaparak bu dondan etkilenme seviyesini en asgariye indirmemiz gerekir.” açıklamasında bulundu.
“Kahverengi kokarcayla gayrete devam etmeliyiz”
Don olayından evvel kimi kahverengi kokarcaların kışlaklardan çıktığını ve bu kokarcaların don olayından ziyan görmüş olabileceğini tabir eden Serdar, şunları kaydetti:
“Bitki muhafaza uzmanı arkadaşlarla görüştük. Onlar, uykudan uyanmış olan kokarcaların büyük ölçüde ziyan görebileceğini belirtti lakin bunu denemeler ya da sayımlarla ortaya koymak gerekiyor. Tekrar de bu durum bizi rehavete sürüklememeli. ‘Soğuk oldu, artık kışlak ilaçlamasına gerek yok’ demeyelim. Lütfen kışlaklarımızı ilaçlamaya devam edelim. Bir yandan kışlak ilaçlaması yapılırken, başka yandan tuzaklarla kışlaklardan çıkan kokarcaların yok edilmesi için bitki muhafaza hocalarımızın tavsiyelerine uymalıyız. Hasebiyle kahverengi kokarcayla çabaya devam etmeliyiz.”
