Milliyet.com.tr/ÖZEL Elektrik faturalarıyla ilgili yeni periyot başladı. Nisan ayı prestijiyle elektrik abonelerine SMS’ler geldi. Kullanıcılara aylık kullandıkları elektrik bedeli ile birlikte devletin sübvanse ettiği bedele ait bilgilendirme iletileri gitti. Ayrıyeten faturalarda devlet dayanağı meblağı ayrıyeten belirtildi.
VATANDAŞLARA İLETİLER GİTTİ
Gelen örnek bildirilerden birisinde “… nolu elektrik aboneliğinize ilişkin 17-04-2025 son odeme tarihli ilgili devir tüketim bedeli 807.36 TL olup, 437.36 TL’lik devlet takviyesi sonrasında ödenmesi gereken fatura meblağı 370.00 TL’dir. ” notu yer aldı.
‘TÜRKİYE, AVRUPA’DA ELEKTRİKTE EN UCUZ İKİNCİ ÜLKE’
Peki elektrik faturalarında devlet dayanağının ayrıyeten belirtilmesinin nedeni ne? Yeni uygulama doğal gaz faturalarında da olacak mı? Elektrik ve doğal gaz fiyatlarında ilerleyen süreçte artırım olur mu? Mevzuyla ilgili Müstakil Endüstrici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) Yönetim Kurulu Üyesi Altuğ Karataş, milliyet.com.tr’ye şu sözleri kullandı: Ödenen elektrik faturalarında Türkiye Avrupa’da elektrikte en ucuz ikinci ülke. Bunun bütçeye bir maliyeti var. Yeni sistemde faturada bin TL ödeniyorsa, 400 TL’si devlet tarafından karşılanmışsa bu direkt belirtilecek.
‘FATURALARIN YÜZDE 40-50’SİNİ DEVLET KARŞILIYOR’
Vatandaş elektrik faturalarında devlet takviyesi olup olmadığını birtakım vakitlerde Bakanlık yetkililerinin telaffuzları üzerinden duyuyordu. Türkiye’de elektrik ve doğal gaz faturalarının yüzde 40-50’si sübvansiyonlu.
UYGULAMANIN GAYESİ NE?
Konutlarda yıllık 5 bin kilowat saate kadar olan bu limitlerin altında olan tüm tüketicilerin elektrik tüketimleri, doğal gaz tüketimlerinin ise tamamı için bir sübvansiyon uygulanıyor.
Peki uygulama ne manaya geliyor? Biz uzmanlar elektrik ve doğal gaz ucuz olduğu vakit güç verimliliği ile ilgili davranışın kâfi olmadığı kanatindeyiz. Ucuz olmayan bir şeyin tasarrufu yapılmıyor.
Belki de bu çalışma yapılarak siz aslında bin TL’lik elektrik harcadınız, faturanıza 600 TL yansımış olması 600 TL elektrik harcadığınızı göstermiyor. Burada bir güç tasarrufu yahut davranış değişikliği aksiyonu alınabileceği, bununla ilgili bir farkındalık oluşabileceği düşünülmüş olabilir.
Enerji tasarrufu açısından vatandaşın Hazine’ye olan yükün ne derece olduğunu bilmesinin uygulama açısından yararlı olduğunu düşünüyorum. Aslıdan elektrik ve doğal gaz tüketimleri bu kadar ucuz değil.
DOĞAL GAZ FATURALARI İÇİN DE UYGULANACAK MI?
Elektrik haricinde doğal gazda da sübvansiyon yapılıyor. Kişisel vatandaşın faturasına yüzde 50 civarında devlet takviyesi veriliyor. Sanayicilerde bu türlü bir dayanak yok. Şayet doğal gaz fiyatları artarsa bu sanayicilere anında yansıtılıyor. Bence doğal gazda da bu yapılmalıdır.
ELEKTRİK VE DOĞAL GAZ FİYATLARI ARTACAK MI?
Elektrik fiyatlarıyla ilgili vatandaş faturanın altında ‘fiyat değişti mi, değişmedi mi?’ buna bakar. EPDK tarafından bir açıklama yapıldı. Aslında dağıtım firmalarının dağıtım bedelinde yüzde 34.5’lik bir artış sağlandı. Dağıtım firmaları buradan elde ettikleri gelire nazaran hizmet sağlıyorlar. Dağıtım firması hangi kentte faaliyet gösteriyorsa o kente yatırım yapıyor. Hasebiyle bu faturalarda yüzde 25 artışa tekabül etti. Ben elektrik faturalarına tekrar artırım gelmesini beklemiyorum.
Doğal gaz ile ilgili endüstrici ve büyük tüketiciler zati özgür piyasa fiyatlarından ödüyorlar. Doğal gazın makro ölçekte şöyle bir fiyat belirlemesi var. Petrol boru sınırlarından aldığımız doğal gazın fiyatının formülasyonu için petrol fiyatlarına bağlılık da var. Petrol fiyatları son vakitlerde düşüyor. 85 dolardan 65 dolara kadar indi.
Ama bunların yansıması o denli bir iki günde olmayacaktır. Uzun vadelidir. Şayet uzun periyodik petrol fiyatlarında düşüş devam ederse o vakit doğal gaz fiyatlarında bir indirim oluşur. Lakin ben son günlerde Trump ve dünyadaki gelişmelere baktığımda hiçbir piyasa oyuncusunun bir öngörüyü yapamayacağını düşünüyorum.
Bir evvelki gün ek vergi getiriliyor sonraki gün 90 gün erteleniyor. Bu türlü bir milletlerarası siyasetin süregeldiği esnada hiç kimse genel gaz ve petrol fiyatlarıyla ilgili bir öngörü yapamaz.
Piyasalar birazcık suların durulması ve Trump’ın sakinleşmesini bekleyecektir. Trump sakinleşirse dünya da bir öngörü yapabilir. Trump bu formda devam ederse hiç kimse elektrik ve doğal gaz fiyatının ne kadar olacağı ile ilgili bir varsayımda bulunamaz.
‘HERKES HER ŞEYE HAZIRLIKLI OLMALI’
Ben kısa vadede elektrik fiyatında artış beklemiyorum. Doğal gazda fiyatı dünya üzerindeki gelişmeler etkileyecektir. Şu anda olumsuz bir durum görmüyorum. Trump sonrası periyoda baktığımızda da herkes her şeye hazır olmalıdır.”
