Antalya Diplomasi Forumu’nda (ADF), Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan, ‘Dünyada Geleceği İnşa Etmek: Eğitimin Dönüştürücü Gücü’ bahisli panelde konuştu. Panele Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin, Pakistan İslam Cumhuriyeti Pencap Eyaleti Başbakanı Maryam Nawaz Sharif, Türkiye Maarif Vakfı Başkanı Mahmut M. Özdil, BM Sürdürülebilir Kalkınma Çözümleri Ağı Başkanı Jeffrey Sachs, UNICEF Eğitim ve Ergen Gelişimi Global Yöneticisi Pia Rebello Britto konuşmacı olarak katıldı. Panelin açılışını yapan Mahmut M. Özdil, 55 ülkede 583 eğitim kurumunda 70 binden fazla her inanç, her lisan ve renkten öğrenciye eğitim verdiklerini belirterek, “Biz toprağı ekiyoruz” dedi.
BARIŞ VE ADİL BİR TERTİP ÇAĞRISI
ADF-2025’in ‘Ayrışan Dünyada Diplomasiyi Sahiplenmek’ temasının kıymetine dikkati çeken Emine Erdoğan, diplomasiye artık ziyadesiyle gereksinim olduğunu, insanlığın daha fazla çatışma ve savaşı kaldıramayacağını lisana getirdi. Bu forumda memleketler arası aktörleri barışın ve adil bir sistemin herkesi muzaffer kıldığı bir dünya imar etmeye davet ettiklerini söyleyen Erdoğan, “Diplomasinin birleştirici gücüyle insanların ortalarında açılmış uzun aralıkları kapatmaya uğraş edeceğiz ve insanlığa müsamaha kültürünü yine ayağa kaldırmayı teklif edeceğiz. Buradan hareketle bizler de bu panel ile ayrışan dünyamızı içine düştüğü tuzaklardan çıkarmada eğitimin dönüştürücü gücüne vurgu yapmak istedik. Bu salondaki herkesin ortak emeli, insanlığı eğitimin aydınlık bir geleceğe açılan kapısında buluşturmaktır. Zira biliyoruz ki boş bir toprağa fidan ekerseniz, onun geleceğine gür bir orman ikram edersiniz. Kuşaklara nitelikli eğitim sunarsanız, toplumların ve büyük ölçekte ise dünyanın mukadderatını değiştirirsiniz” dedi.
EĞİTİM İNSAN OLMANIN TEPESİNE YANLIŞSIZ BİR YOLCULUK
Eğitimin insan olmanın doruğuna hakikat bir seyahat olduğunu belirten Emine Erdoğan, “Bu seyahatte bizi ileri taşıyan hangi donanımlarla yola çıktığımızdır. Şayet yanımıza aldığımız haritada emniyetli referans noktaları eksikse yarı yolda kalırız. Gerçek ve nitelikli bir eğitimin hedefi ortaya insan yapıtı koymaktır. Çağdaş dünya daha çok meslekleri icra edecek, mekanikleşmiş insan kaynağı yetiştirmeye odaklanıyor. Sayısız kesime böldüğü bilgiden herkese bir modül veriyor, mikro uzmanlıklar üretiyor. Halbuki geçmişe baktığımızda medeniyetlerin birçok farklı disiplinde ehil Hezarfenler yetiştirdiğini görüyoruz. Yani doktor olmakla İbni Sina olmak, mimar olmakla Mimar Sinan olmak, bilim insanı olmakla Katip Çelebi olmak ortasında bir medeniyet tasavvuru farkı var. Türk mütefekkiri Nurettin Topçu, ‘Bize bir insan mektebi lazım’ der. Bir mektep ki bizi kendi ruhumuza kavuştursun. İnsanlığı seven pak yürekler yetiştirsin diyor. Bu türlü bir mektep lakin eğitimi medeniyet mirasıyla, ilimle, irfanla ve ahlakla bütünleştirerek kurulabilir” diye konuştu.
‘ÇEVRE ŞUURUNU GEREĞİNCE İÇSELLEŞTİREMEDİK’
Böyle bir eğitimin beşere kazandırdığı ahlaki filtreden insanlığın hayrına hizmet etmeyen hiçbir şeyin geçemeyeceğini kaydeden Emine Erdoğan, “Mesela siz ileri teknolojiyle kitleleri yok edecek silahlar üretmeyi aklınızın ucundan bile geçirmezsiniz. Onun yerine bu teknolojiyi insanları kıskacına almış hastalıkları güzelleştirmeye seferber edersiniz. Bugün biz iklim değişikliğiyle çaba eden dünyamızda tabiatla yine istikrar eksenli bir münasebet kurmaya çalışıyoruz. Karbon ayak izimizi, su ayak izimizi hesaplıyoruz. Bu yeni teknolojiyi çocuklarımıza öğretmeye çalışıyoruz. Her ne kadar elimizden gelen tüm çabası ortaya koysak da etraf şuurunun tekrar de yeteri kadar içselleştirilemediğini maalesef görüyoruz. Halbuki Anadolu’nun büyük mutasavvıfı Yunus Emre, ‘Yaratılanı severim, yaradandan ötürü’ derken, bize hem tabiata hem de insanlığa yesyeni bir pencereden bakmayı öğretiyor. Bu bakışla artık ne kendimizi tabiatın efendisi olarak görebiliriz, ne de onun üzerinde sömürüye dayalı bir tahakküm kurabiliriz” dedi.
SAVAŞ BÖLGELERİNDE MİLYONLARCA ÇOCUK HALA EĞİTİME ERİŞEMİYOR
Türkiye Maarif Vakfı’nın gittiği her yere Türkiye’nin adil, kucaklayıcı ve barışçıl yaklaşımını da beraberinde götürdüğünü belirterek, yurt dışındaki eğitim faaliyetleri nedeniyle teşekkür eden Emine Erdoğan, “UNESCO’nun yaptığı bir araştırmaya nazaran yalnızca temel okuma yazma maharetlerine sahip olmak 171 milyon insanı çok yoksulluktan kurtarabilirdi. Zira yetişmiş her insan dönüştürücü bir güç haline gelir. Bulunduğu yerde büyük bir tesir alanı oluşturur. Ailesini ve toplumu kalkındırır. Bilgisini ve marifetlerini gelecek jenerasyonlara aktararak sürdürülebilirliğin aktörü olur. Lakin düşünün ki 2030’a 5 kala savaş bölgelerindeki milyonlarca çocuk hala eğitime erişemiyor. Hem de eğitim en temel insan hakkı iken. Büyük bir kederle söz ediyorum ki, çocuklara hayat hakkı bile sunamadığımız dünyamızda eğitim hakkı sıralamanın çok gerilerinde kalıyor” dedi.
FİLİSTİN’DE ÇOCUKLAR ‘ÖLMEK İSTİYORUM’ DİYOR
Filistin’de çocukların bırakın okula gitmeyi, düşünebilmeyi, uzatılan mikrofonlara ‘Ölmek istiyorum. Zira savaş yüzünden yaşamaktan yoruldum’ dediklerini kaydeden Emine Erdoğan, şunları söyledi:
“’Canın ne çekiyor’ diye sorulan her çocuğun, olağan kurallarda çikolata ya da dondurma demesi gerekirken, onlar sadece ‘ekmek’ diyebiliyor. ‘Annen-baban nerede’ diye soran gazetecilere, meskende ya da işte demek yerine ‘cennette’ diyorlar. Dünyamız artık küçücük çocukları ağır acılarla yoran, minik kalplerindeki yaşama sevinçlerini yok eden bir yer oldu. Çocukların hiçbir savaşın tarafı olamayacağını, insanlığın felce uğramış vicdanına hatırlatmamız gerekiyor. Unutmayalım ki çocukların uykularında bombalarla, füzelerle öldürüldüğü bir dünya, masumiyetini ebediyen kaybetmiştir. Hengamelerin bittiği, çocukların sevinçten öbür bir duyguyu takmadığı, sırtlarında büyük kederleri değil, sadece okul çantalarını taşıdığı bir dünya diliyorum.”
KIZ ÇOCUKLARI İÇİN GLOBAL MUKAVELE ÇAĞRISI
Pakistan’ın en büyük eyaleti olan Pencap’ın birinci bayan başbakanı Maryam Nawaz Sharif, ADF’ye katılmaktan büyük onur duyduğunu belirtti. Pencap’ta bilhassa kız çocukları olmak üzere eğitim çalışmalarını anlatan Sharif, “İlk bayan başbakan olarak karşıma çıkan zorluklar yalnızca eğitimin fizikî altyapısını ayağa kaldırmak değil, tıpkı vakitte eğitime karşı olan yaklaşımı süratli bir biçimde dönüştürüp global dünyadaki uygulamalara benzeri hale getirmek. Pencap dünyadaki en argümanlı eğitim programlarını uyguluyor. Yalnızca okuryazarlık, özgürleştirici değil, onları çok daha ileri taşıyacak uygulamalar ve direkt benim idarem altında 6 bini aşkın okul var. Pakistan’ın birinci yapay zeka üniversitesini de Pencap’ta kuruyoruz” dedi.
Kız çocuklarının eğitimi için global bir kontrat yapılması tarafında forum aracılığıyla dünyaya davette bulunan Sharif, “Bütün kız çocukları okula gitsin, kendini daha da üstlere taşısın. Bir onur diplomasisi başlatalım. Yalnızca devletler olarak değil, beşerler olarak irtibat kuralım. Türkiye’nin önde gelen üniversitelerinin Pencap’taki varlıklarının artırılması çağrısında bulunuyorum. İş birliği ve değişim programlarımızın daha parlak bir geleceği olmasını sağlayalım” diye konuştu.
TÜRKİYE YÜZYILI MAARİF MODELİ
Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin ise Türk eğitim sisteminde insanı merkeze alan bir anlayışla ilerlediklerini kaydederek, “Cumhurbaşkanımızın çizdiği vizyon çerçevesinde, dünyada barışı hükümran kılmak için düzgünlük hareketi başlatmak gerektiğine inandık. Bunun için de eğitim programlarımızda daima ıskaladığımız insani pahaların yine programın içerisine yedirilmesi gerektiğini düşündük ve bu türlü bir realiteden hareket ettik. Yapay zekadan, kız çocukların okullaşmasından, okullaşma oranının artırılmasına kadar her noktada atılması gereken adımları programlarımızda Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli olarak tanımladığımız programlarımızda da önceledik” dedi.
‘KİŞİYİ ÖTEKİLEŞTİRECEK BÜTÜN TABİRLERİ ÇIKARDIK’
Ayrıştırıcı sözlerden kaçınarak yeni bir eğitim sistemini kurduklarını tabir eden Tekin, “Dünyada eğitimle ilgili tartışmaların tamamı insani kıymetlerden kopuk, ayrıştırıcı biçimde büsbütün içinde yaşadığımız olumlu dünyanın realitelerine, rekabetçi ortamına ve emperyal mantığına uygun bir biçimde yarışmacı bir kültürle eğitim-öğretim sistemlerini buna nazaran dizayn etmek üzere kurgulanmış bir dünya sistemi kelam konusu. Adaletin hükümran olduğu zulümlerin, işgallerin, çocuk ölümlerinin temel hak ve hürriyetlerin ortadan kaldırıldığı bir dünyadan neden şikayet ediyoruz? Biz Türkiye’de Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’ın çizdiği yolda eğitim programlarımızda ötekileştirici, ayrıştırıcı, temel hak ve hürriyetleri düşünceye sokacak komşularımız, etrafımızdaki ülkeler ve dünyanın neresinde olursa olsun rastgele bir kişiyi ötekileştirecek bütün sözleri 2014 yılında müfredatımızdan çıkardık” diye konuştu.
Panelde Türkiye Maarif Vakfı’nın Afrika ülkelerindeki okullarından katılan konuk kız öğrenciler, müzik gösterisi sundu. Programın sonunda Emine Erdoğan ve konuşmacılar Afrikalı kız öğrencilerle birlikte fotoğraf çektirdi.
