MELTEM GÜNEŞ / ANKARA – Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, Dünya Besin Programı’nın (WFP) Türkiye’yi bölgesel ve global bazda besin stokları için bir “Stratejik Stok Merkezi” olarak pozisyonlandırma talebinde bulunduğunu açıkladı. Türkiye’nin coğrafik avantajları sayesinde global besin güvenliğine katkıda bulunması ve milletlerarası pozisyonunun güçlendirilmesi hedefleniyor.
IV. Tarım Orman Şûrası kapsamında gerçekleştirilen “Tarım Diplomasisi Atölyesi”nde, Milliyet Ankara Temsilcisi Didem Özel Tümer moderatörlüğünde Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Azerbaycan Tarım Bakanı Mecnun Memmedov ve Suriye Tarım ve Tarım Reformu Bakanı Amjad Bader’in katılımıyla “Günümüz Dünyasında Tarım Diplomasisi” masaya yatırıldı. Özel Tümer, “tarım diplomasisi” kavramının kıymetinin Kovid-19 pandemisi ve Rusya-Ukrayna çatışmalarında bir defa daha akıllara geldiğini söyledi.
Bakan Yumaklı, tarım ve besinin memleketler arası temaslarda kıymetli bir başlık olduğunu belirterek, besin arz güvenliğinin ülkelerin diplomatik bakışlarını değiştirdiğine dikkat çekti. Tarımı stratejik bir dış siyaset aracı olarak gördüklerini lisana getiren Yumaklı, “Balkanlar’dan Afrika’ya, Amerika’dan Uzak Asya’ya kadar birçok bölgede çeşitli ülkelerle küçük işletmelerin desteklenmesi, iklim dirençli uygulamalar, suyun verimli kullanılması konusunda iş birliğimiz, deneyim paylaşımımız devam ediyor” dedi. Tahıl Koridoru’nun çok taraflı bir tarım diplomasisi örneği olduğunu da vurgulayan Yumaklı, “Gıda yoksa huzur ve barış da olmaz. Tarım diplomasisi, barış diplomasisidir” tabirlerini kullandı.
TARIM DİPLOMASİSİ
Yumaklı, dünyada 730 milyon kişinin açlıkla gayret ettiğini belirterek, şunları söyledi:
“Yakın vakitte Dünya Besin Programı bize Türkiye’yi bölgesel ve global seviyede besin stokları için bir ‘Stratejik Stok Merkezi’ olarak pozisyonlandırma talebiyle geldi. Dışişleri Bakanlığımızla değerlendirmelerimizi tamamladık. Cumhurbaşkanımızın da dayanaklarıyla ülkemizin ‘Stratejik Stok Merkezi’ olarak konumlanmasını bekliyoruz. Jeopolitik pozisyonumuzun çok değerli olduğunu daima konuşuruz, jeopolitik pozisyonumuz tıpkı vakitte krizlerin de yaşandığı bütün coğrafyalara çok yakın. Hasebiyle besinin muhtaçlığı olana en süratli formda ulaştırılması bu bağlamda pozisyonumuz prestijiyle bize büyük bir avantaj sağlıyor. İnşallah bu Stratejik Stok Merkezi bu maksada çok ağır bir biçimde hizmet edecek.”
Konuşmaların akabinde Bakan Yumaklı, Milliyet Ankara Temsilcisi Didem Özel Tümer’e plaket takdim etti. Atölye, “Tarım Diplomasisinin Milletlerarası Ticarete Etkileri” oturumuyla sürdü.
‘KÜRESEL PAZARDA ÖNEMLİYİZ’
Bakan Bolat da ziraî üretimde Avrupa’da birinci sırada yer alan Türkiye’nin, global tarım eserleri ihracatında da kıymetli hisseye sahip olduğunu söyleyerek, “Ülkemiz, 2023 yılında global tarım eserleri ihracatında hissesini yüzde 1,5’e çıkararak (31 milyar dolar), 21’inci sıraya yükseldi. Ziraî eserlerin ihracatını önemsiyor, bu doğrultuda ülkemizin iç piyasa dinamiklerini de gözeterek ikili ve çok taraflı mutabakatlarımız kapsamında tarım eserlerine değerli yer veriyoruz. Sürdürebilir besin arzının sağlanması, arz ve talep istikrarını de gözeterek Tarım Bakanlığımız ve ilgili kurumlarımızla yakın uyum içerisindeyiz” dedi.
ÇATIŞMALAR SONRASI TARIM NE DURUMDA?
Azerbaycan Tarım Bakanı Memmedov, “Çiftçilerin hayat standartlarını yükseltmedikçe tarım diplomasisi çalışmak sıkıntı olacak” dedi. Memmedov, günümüz kurallarına nazaran ziraî faaliyetlere yönelik yeni bir bakış oluşturulması, burada da sıhhat ve iklim değişikliği gerçeklerinin göz arkası edilmemesi gerektiğini söyledi. Türkiye ile Azerbaycan ortasındaki tarım alanındaki münasebetlerin gelişerek devam ettiğini söyleyen Memmedov, Karabağ zaferinden sonra altyapı, hayvancılık, ormancılık alanında yapılanları ve yapılacakları anlattı.
Suriye Tarım Bakanı Bader da, “Eski rejim bize her dalda yıkım bıraktı. Doğal kaynaklarımızı gözden geçirip hangisi yatırıma uygun bunun için data tabanı oluşturmalıyız. Memleketler arası programların takviyesine muhtaçlığımız var. İnsan kaynaklarını geliştirmeliyiz, ziraî eğitimlere muhtaçlığımız var. Su kaynaklarında önemli bir azalma var. Özel kesim kıymetli, birçok alanda yatırıma muhtaçlık var. Türkiye’deki firmalarla görüşmeler yapmaya hazırız” diye konuştu.
KÜRESEL BESİNE İNANÇLI KÖPRÜ
Türkiye’nin coğrafik avantajları (Yemen, Afganistan/Pakistan, Doğu Afrika, Ukrayna ve Filistin’e yakınlığı) güçlü iş birlikleri ve insani diplomasi alanındaki rolü dikkate alındığında, bölgesel ve global seviyede besin stokları için Dünya Besin Programı’nca “Stratejik Stok Merkezi” olabileceği bedellendiriliyor. Yetkililer çalışma kapsamında besin stoğunun fiziki olarak Türkiye’de depolanmayacağını, coğrafik pozisyonunun avantajlarından yararlanılarak, inançlı bir köprü göreviyle global besin ticaretine katkıda bulunacağını kaydetti.
BM İLE İŞ BİRLİĞİ
Doğu Avrupa, Kafkasya, Orta Asya, Orta Doğu, Kuzey Afrika üzere bölgelere coğrafik yakınlığı, ulaşım kolaylığı, ekonomik, finansal, kültürel merkez olması üzere sebeplerle “hub” niteliği taşıyan İstanbul, son yıllarda BM’nin farklı kuruluşlarına da konut sahipliği yapmaya başladı. BM’yle Türkiye ortasında ilerleyen bağlar sonucunda 13 BM kuruluşunun İstanbul’da ofisi bulunuyor. Bu ofisler ortasında; BM Nüfus Fonu, Kalkınma Programı (UNDP), Bayan Ünitesi, UNDP Avrupa ve BDT Bölgesel Ofisi, Memleketler arası Ziraî Kalkınma Fonu, Dünya Sıhhat Teşkilatı İnsani ve Sıhhat Acil Durumlarına Hazırlık Coğrafik Ayrık Ofisi, İnsani İşler Eşgüdüm Ofisi, UNDP Global Müşterek Hizmetler Merkezi, BM Gönüllüleri (UNV) Avrupa ve Orta Asya Ofisi, Dünya Besin Programı, Milletlerarası Göç Teşkilatı, Mülteciler Yüksek Komiserliği, Kalkınma Eşgüdüm Ofisi yer alıyor.
