İsviçre merkezli Stockholm Milletlerarası Barış Araştırmaları Enstitüsü (SIPRI) tarafından hazırlanan rapora nazaran, geçtiğimiz yıl askeri harcamalar bilhassa Avrupa ve Orta Doğu’daki büyük artışlarla birlikte dünya genelinde yükseldi. Raporda, kimi Avrupa ülkelerinin askeri harcamalarında “benzeri görülmemiş” artışlar görüldüğü kaydedildi. Askeri harcamalar 2023 yılına kıyasla dünya genelinde yüzde 9.4 oranında artarak 2.7 trilyon dolara yükseldi. 2024 yılı tıpkı vakitte arka arda askeri harcama artışlarının yaşandığı 10. yıl oldu. Kelam konusu bilgiler, Soğuk Savaş’ın sona ermesinden bu yana askeri harcamalarda yıllık bazda birinci defa bu derece büyük bir artış yaşandığını gözler önüne seriyor.
ABD, Çin ve Rusya
Rapora nazaran, en fazla harcama yapan 15 ülkenin tamamı da dahil olmak üzere 100’den fazla ülke geçen yıl askeri bütçelerini artırdı. 2024 sıralamasında ABD, Çin ve Rusya birinci üç sırada yer aldı. Toplam askeri harcakaların yüzde 37’sini gerçekleştiren ABD, 2024’te savunma bütçesini 997 milyar dolara çıkardı. Yüzde 12 hisseye sahip Çin, 2024’te savunma harcamalarını 314 milyar dolara çıkarırken Rusya’nın savunma bütçesi ise yüzde 38 dolayında artarak 149 milyar dolara ulaştı.
Avrupa sıralamasında Almanya başı çekti. Dördüncü sırada yer alan Almanya’nın askeri harcamaları 2024 yılında 88.5 milyar dolara ulaştı. Almanya 2023 yılında yedinci sıradaydı. Almanya’yı sırasıyla Hindistan, İngiltere, Suudi Arabistan, Ukrayna, Fransa ve Japonya takip etti. Birinci 10’un akabinde ise Güney Kore, İsrail, Polonya, İtalya, Avustralya, Kanada ve Türkiye gelirken, Türkiye’nin akabinde İspanya, Hollanda ve Cezayir de en fazla savunma harcaması yapan birinci 20 ülke ortasında yer aldı. GSYİH’sinin yüzde 34’ünü savunmaya ayıran Ukrayna da en fazla askeri harcama yapan ülke oldu. Ortadoğu’da ise en dikkat cazibeli artış İsrail’de yaşandı. İsrail, 2024 yılında askeri harcamalarını yüzde 65 düzeyinde artırarak 46.5 milyar dolara çıkardı.
Türkiye 17’nci sırada
Rapora nazaran Türkiye, 2024 yılında dünyada en çok savunma harcaması yapan 17’nci ülke oldu. 2023 yılında yayımlanan rapordaki tıpkı listede 19’uncu sırada yer alan Türkiye, böylelikle global bazda iki sıra yükselmiş oldu. SIPRI datalarına nazaran, savunma harcamaları 2024 yılında 25 milyar ABD Doları düzeyinde seyreden Ankara’nın savunmaya harcadığı para, 2023’ten 2024’te yüzde 12 düzeyinde artış gösterdi.
NATO’nun ABD’den sonra ikinci en büyük ordusuna sahip olan Türkiye, 2024 yılında Gayri Safi Yurt İçi Hasılasının (GSYİH) yüzde 1,9’luk kısmını savunmaya harcayarak NATO’nun yüzde 2 amacına yaklaştı. Dünya çapında yapılan savunma harcamaları içerisinde Türkiye’nin hissesi yüzde 1 oldu.
