Uluslararası Güç Ajansının (IEA) Güç ve Yapay Zeka başlıklı özel raporu yayımlandı. Rapor, güç ve yapay zeka ortasında giderek büyüyen alakayı tahlil ediyor.
Rapora nazaran, yapay zekanın gelecek 10 yılda güç bölümünü dönüştürecek potansiyeli bulunuyor. Lakin bu dönüşüm yaşanırken yapay zeka, data merkezlerinin elektrik talebini büyük ölçüde artıracak bir itici güç olarak öne çıkıyor.
Veri merkezleri 2024’te 415 teravatsaatle global elektrik tüketiminin yüzde 1,5’ini oluştururken, bu tüketimde en büyük hissesi yüzde 45 ile ABD ve yüzde 25 ile Çin aldı.
Dünya çapında data merkezlerinin elektrik talebinin gelecek 5 yıl içinde mevcut düzeyine nazaran yaklaşık yüzde 130 artarak 945 teravatsaate çıkacağı hesaplanıyor. Bu ölçü, Japonya’nın bugünkü elektrik tüketiminden biraz daha yüksek bir düzeye karşılık geliyor.
ABD’de data merkezlerinin elektrik talebinin 2030’a kadarki toplam elektrik talep artışının yarısını oluşturacağı ve yapay zeka kullanımının artmasıyla, ABD’de data işlemek için kullanılan elektriğin alüminyum, çelik, çimento ve kimyasallar dahil olmak üzere tüm güç ağır kesimlerin toplamından daha fazla elektrik tüketileceği kestirim ediliyor.
Gelişmiş ekonomilerde ise data merkezlerinin elektrik talebindeki büyümenin yüzde 20’den fazlasını oluşturması bekleniyor.
Veri merkezlerinin elektrik talebini karşılamada yenilenebilir güç kaynakları ve doğal gazın liderlik edeceği lakin öteki kaynakların da değerli rol oynayacağı öngörülüyor.
Rapora nazaran, dünyada birçok belirsizlik devam ederken, yapay zekanın hangi süratte benimseneceği, ne kadar üretici olabileceği, verimlilik iyileştirmelerini hangi süratte yapabileceği ve güç bölümündeki darboğazların çözülüp çözülemeyeceğine ait birçok soru işareti de bulunuyor.
Aynı vakitte, yapay zekanın birtakım güç güvenliği sıkıntılarını yoğunlaştırabileceği ve kritik minerallere yönelik arz güvenliği telaşları de öne çıkıyor.
IEA Başkanı Fatih Birol, rapora ait değerlendirmesinde, yapay zekanın bugünkü güç dünyasının “en büyük öykülerinden biri” olduğunu belirterek, “Ancak şu ana kadar siyaset yapıcılar ve piyasalar, yapay zekanın geniş çaplı tesirlerini tam olarak anlayacak araçlara sahip değildi.” tabirlerini kullandı.
Veri merkezlerinin elektrik talebinin gelecek 5 yılda artacağına dikkati çeken Birol, “Dünya çapında bilgi merkezlerinden kaynaklanan elektrik talebi gelecek 5 yılda iki kattan fazla artacak ve data merkezleri 2030’a kadar Japonya’nın tamamının bugün tükettiği kadar elektrik tüketecek. Bu tesirler, kimi ülkelerde bilhassa güçlü kalacaktır. Örneğin, ABD’de bilgi merkezleri elektrik talebindeki artışın neredeyse yarısını, Japonya’da yarısından fazlasını ve Malezya’da beşte birini oluşturacak.” bilgisini paylaştı.
Birol, yapay zekanın yükselişiyle çağın en kıymetli teknolojik ihtilallerinden birinin gerçekleştiğini ve güç kesiminin bu süreçte ön saflarda yer aldığını belirterek, güçlü bir araç olan yapay zekanın nasıl kullanılacağının toplumlara, hükümetlere ve şirketlere bağlı olduğunu kelamlarına ekledi.
