Milliyet.com.tr/ Dünyanın en büyük hedge fonu olan Bridgewater Associates’in kurucusu Ray Dalio, Lider Donald Trump’ın tarifeleri ve başka ekonomik siyasetleri düzgün bir halde yönetmemesi halinde “resesyondan daha makûs bir şey” konusunda kaygılı olduğunu söyledi.
Dalio, programda yaptığı açıklamada, evvel ABD iktisadıyla ilgili konuşarak “Şu anda bir karar alma noktasındayız ve resesyona çok yakınız” dedi ve ekledi: “Ve şayet bu düzgün yönetilmezse, resesyondan daha berbat bir şeyin olmasından endişe duyuyorum.”
Dalio’nun bu sözleri, programın sunucusu Kristen Welker’ın Trump’ın vergi siyasetleri nedeniyle ABD’nin resesyona girip girmeyeceği istikametindeki sorusuna cevap olarak geldi.
‘PARA SİSTEMİNİN ÇÖKÜŞÜ’
Dalio, uzun müddettir toplumsal medyada lisana getirdiği bir mevzu olan “para sisteminin çöküşüyle” karşı karşıya olunduğu konusunda ikazda bulundu. “İç nizamımızda esaslı değişimler yaşıyoruz. Birebir vakitte dünya tertibinde de esaslı değişimler yaşanıyor. Bu 1930’lara (büyük buhran yılları) çok benziyor. Tarihi inceledim ve bu çeşit şeyler tekrar tekrar tekerrür ediyor,”
Dalio, vergilerin, çok borçlanmanın ve “mevcut güce meydan okuyan yükselen bir gücün” birleşiminin “son derece sarsıcı değişiklikler” olduğunu da ekleyerek “Bu sürecin nasıl yönetileceği, resesyondan çok daha makus bir sonucu doğurabilir” dedi.
‘HATTA ASKERİ ÇATIŞMA…’
Pazar günü yaptığı açıklamada Dalio, bu durumun “çok uygun bir formda yönetilebileceğini” belirterek, Kongre üyelerini bütçe açığını ülkenin ekonomik faaliyetlerinin bir ölçütü olan gayrisafi yurt içi hasılanın yüzde 3’üne kadar indirmeyi taahhüt etmeye çağırdı ve “Eğer bunu yapmazlarsa, borç arz-talep dengesizliği öbür meselelerle birebir anda yaşanacak ve bu durumun sonuçları olağan bir resesyondan çok daha berbat olacak” dedi.
Dalio, NBC’nin bu yapılmazsa olabilecek en makûs senaryo sorusuna ise dünya için kritik bir karşılık vererek “paranın kıymeti, bildiğimiz manada olağan bir demokraside olmayan iç çatışmalar, dünya iktisadını önemli biçimde sarsacak memleketler arası bir çatışma ve hatta askeri bir çatışma” konusunda telaşlı olduğunu söyledi.
2008 KRİZİNİ BİLMİŞTİ
Dalio, daha evvel 2008 finansal krizini öngörmüştü. Dalio’nun fon şirketi Bridgewater, 2007’de yaşanacak krizden evvel “sistem içindeki gömülü risklerin hayli büyük olduğunu” bildirmişti. Birkaç ay sonra şirket, faiz oranlarının “finansal sistemin kırılma noktasına kadar” yükseleceğini öngördü ve “bu finansal piyasa bulaşmasının nasıl sonuçlanacağını kimse bilmiyor” açıklamasında bulundu. Aylar sonra resesyon başladı.
Dalio, geçen hafta X’te yayımladığı uzun bir yazıda, Trump’ın vergi artışlarında süreksiz indirime gitmesinden evvel, bunun “çok değerli gelişme” olduğunu belirtmiş, fakat insanların “vergiler de dahil olmak üzere, her şeyi yönlendiren çok daha büyük ve çok daha kıymetli dinamikleri büyük ölçüde göz gerisi ettiğini” söylemişti.
‘ÇÖKÜŞ SÜRECİ YAŞIYORUZ’
“Çok daha büyük ve çok daha değerli olan şey şu ki, para, siyaset ve jeopolitik düzlemlerde klasik bir çöküş süreci yaşıyoruz” diye uyaran ekonomist eklemişti “Bu çeşit çöküşler bir ömürde sadece bir kere yaşanır, lakin tarih boyunca misal sürdürülemez şartlar oluştuğunda tekraren meydana gelmiştir.”
Dalio, son periyotta bilhassa ABD borcunun sürdürülemez halde artması, Çin üzere alacaklı ülkelerin bu borcun çok büyük kısmını elinde tutması ve ABD’de üretimin düşmesi nedeniyle temel muhtaçlıklar için dışa bağımlılığın artması üzere hususlara dikkat çekmişti.
