Duygu Erdoğan / İSTANBUL – 11 Nisan sabahına ağır kar yağışı ile uyanan Türkiye’nin çeşitli bölgelerinde birebir vakitte yüksek soğukluk oranlarına ulaşıldı. İlkbahar devrindeki bu soğuk, çeşitli meyve cinslerinin çiçek açma devrine denk gelince eserlerde büyük oranda don ziyanı oluştu. Çiftçi dondan evvel ise kuraklık ile hastalık ve zararlılarla gayret ediyordu.
Türkiye’nin farklı bölgeleri aynı vakitte yüksek meteorolojik kuraklık da yaşadı.
Meteorolojik yapısı görece sistemli seyreden Karadeniz’de ise ağır bir kahverengi kokarca zararlısının baskısı var. Fındık bitkisini büsbütün kurutan ve süratli yayılan kahverengi kokarca gayreti devam etse de böcek yayılmaya devam ediyor.
Mart sıcakları etkiyi katladı
Ani soğuk ve kar yağışlı hava ile birlikte 10-11-12 Nisan tarihlerinde yaşanan zirai don, ekili alanlarda büyük ziyanlar oluşturdu. En çok kayısı, elma, ceviz, üzüm (bağ), kiraz, şeftali, erik, badem; ayrıyeten tarlada şekerpancarı, kanola, patates; kısmi olarak narenciye, fındık, çeşitli sera zerzevatları ziyan gördü. 40’tan fazla vilayette ziyan tespiti var. Don nöbeti hala sürüyor. Çiftçiler bilhassa ekili alanlarda ateş yakıp duman alanı oluşturarak don tesirini azaltmaya çalışıyor. Zirai don nöbetinin vilayetlere nazaran gece sıcaklığı artana kadar birkaç gece daha devam edeceği belirtiliyor.
Tarım Muharriri Ali Ekber Yıldırım, “Birçok eserde fiyatların artması ve buna bağlı olarak besin enflasyonunun yükselmesi bekleniyor. Türkiye’nin klâsik ihraç eserlerinden fındık, kayısı, kuru üzüm başta olmak üzere zirai don felaketinin ihracatı da olumsuz etkilemesi bekleniyor. Don ziyanının yüksek olmasının en değerli nedenlerinden birisi marttaki yüksek sıcaklık. Bu sıcaklıklar ile birçok meyve ağacı, bağlar erken uyandı ve çiçek açtı. Ayrıyeten bu sıcaklığa aldanan çiftçiler erken ekim yaptı” dedi.
‘Afet talebi iletildi’
Dondan etkilenen vilayetlerin ‘afet bölgesi’ ilan edilmesi talepleri de yetkililere iletiliyor. Malatya Ticaret ve Sanayi Odası (MTSO) Yönetim Kurulu Lideri Oğuzhan Cet Sadıkoğlu, Malatya’nın “Genel Hayata Tesirli Afet Bölgesi” ilan edilmesi için Cumhurbaşkanlığı başta olmak üzere ilgili bakanlıklara resmi müracaatta bulunduklarını belirtti.
Daha az alana su verilecek
Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün Aralık 2024-Şubat 2025 üç aylık periyot göstergesine nazaran yurdun büyük kısmı şiddetli kuraklık ile karşı karşıya. Pek çok barajda kâfi su yok. Bu nedenle sulama için kısıtlı su salımı yapılacak. Güneydoğu Anadolu, İç Ege, Trakya başta olmak üzere yetersiz yağışlarla karşı karşıya kaldı. Konya Ovası’ndan Aydın Ovası’na kadar geniş bir alanda tesirli kuraklıklar nisan ayı yağışlarıyla bir ölçü telafi edilse de genel olarak hububat başta olmak üzere tarlalarda ziyanı dikkat çekiyor.
‘Gıda arzında sorun yok’
Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, Bakanlık bürokratları ile olumsuz hava şartları sonucu kimi bölgelerde yaşanan zirai don olayı ile ilgili kıymetlendirme toplantısı gerçekleştirdi. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı da ayrıntılı olarak bilgilendirdiğini belirten Yumaklı, Cumhurbaşkanı’nın çalışmaların hızla gerçekleşmesini ve süratlice tamamlanması tarafında talimat verdiğini vurguladı. İlgili bütün grupların alanda gerekli çalışmaları yürüttüğünü belirten Yumaklı, “Başta hububat, baklagiller ve yağlı tohumlar olmak üzere stratejik kıymete sahip tarım eserlerinde, yurt içi besin arzını olumsuz istikamette etkileyecek bir risk bulunmuyor” sözlerini kullandı. Yumaklı çiftçilere “Tarımsal üretim yapıyorsanız kesinlikle tarım sigortasını yaptırın ve Çiftçi Kayıt Sistemi’ne kesinlikle kayıt olun” davetinde bulundu. ● ANKARA Milliyet
