Geçtiğimiz hafta yurt içi piyasalarda gözler Merkez Bankası’nın kritik faiz kararındaydı. Banka siyaset faizini sürpriz bir artışla yüzde 42.5’ten yüzde 46 düzeyine çıkardı. Piyasalarda faizin sabit tutulması beklenirken, Merkez Bankası siyaset faizinde 350 baz puanlık artışa gitti.
Banka ayrıyeten gecelik vadede borç verme faizini yüzde 49’a yükseltirken, gecelik vadede borçlanma faizini 41’den yüzde 44,5’e çıkardı. Böylece Merkez Bankası 3 farklı faizde de artışa gitmiş oldu.
GÖZLER BORSA VE DOLARDA
Faiz kararı sonrası yurt içi piyasalarda döviz kurları, borsa ve kredi faizlerindeki seyir merak ediliyor. Bir müddettir düşüş gösteren BIST 100 endeksi 9500 puan düzeyinin altında seyrederken, uzun müddettir 38.00 civarında dalgalanan dolar/TL yükselişe geçerek 38.25’leri gördü.
TCMB’nin 20 Mart’taki fevkalâde toplantısı sonrası mevduat faizleri yükseliş gösterirken, tüm kredi tiplerinde de faiz artışları dikkat çekmişti. Konut, muhtaçlık, taşıt üzere kredi cinslerinde bariz artışlar görüldü. Pekala son faiz kararı borsa ve doları nasıl tesirler? Kredi faizlerinde yükseliş devam edecek mi?
Konuyla ilgili merak edilenleri milliyet.com.tr’ye kıymetlendiren 3. Göz Danışmanlık Kurucusu Hikmet Baydar şu sözleri kullandı: “Borsa faiz kararından sonra adeta beklemeye geçti diyebiliriz. Şimdilik faiz kararının dövizi dengeleyip dengeleyemeyeceği, kredilere ne oranda yansıyacağı görülmek isteniyor. Bu nedenle de kararsız bir piyasa görünümü vermektedir.
SPK’DAN DİKKAT ÇEKEN ADIM!
Aslında şu ortalar SPK’nın aldığı kararların da tesirini unutmamalıyız. Bu kararlar hisse piyasalarında açığa satış süreçlerinin yasaklanması, halka açık iştiraklerin hisse geri alımlarının kolaylaştırılması, kredili sermaye piyasası süreçlerinin devamı mühletince öz kaynak oranının esnetilerek uygulanmasına ait önlem ve uygulamalar ile birlikte süreç buyruk oranlarıyla ilgili düzenlemelerdi.
Bu düzenlemelerin süreci de son bültenle 30 Mayıs’a kadar da uzatıldı. Şimdilik düzenlemelerin düşüşün durmasına katkı yaptığı görülmekle birlikte, birtakım şirketler bu düzenlemelerle bir arada kendi paylarını alma kararı da verdiler. Hasebiyle borsa hareketlerini TCMB kararı dışında bu çeşit düzenlemelerle de tahlil etmek gerekmektedir.
BORSA NASIL ETKİLENECEK?
TCMB piyasayı TL’de ne kadar sıkıştırırsa şirketlerin de kaynak bulması o kadar zorlaşır ve kaynak maliyeti de yükselir. O yüzden piyasada istikrarlar güzelce oturdukça tesirler daha da net aşikâr olacaktır. Düşük kredi kullanan şirketler daha fazla karlılık yazabilirler. Bu nedenle de borsa şayet küresel “stagflasyon ve resesyon” söylentilerinin dışında kalmayı başarabilirse yükselme potansiyeli de artar. Zati teknik olarak her an üst sinyali gelebilecek yerlerdedir.
RAKAM VERİLDİ: ‘1 SANİYE BİLE GÖRÜLSE ÜST SİNYALLERİ ÜRETMEYE BAŞLAYACAK’
BIST100 için 9440 puan düzeylerinin üzeri 1 saniye bile görülse, kimi kıymetli göstergeler üst sinyalleri üretmeye başlayacaktır. O yüzden bu düzeyin üzerinden süreç geçmesi çok kıymetlidir. Bu durumda 9732 puana yükselme ihtimali çok artacaktır. 9258 puan düzeyi ise kritik bir düzey olup, altına inilmesi durumunda kimi “stop” satışların gelme ihtimali artacaktır. O vakit 9058 puan düzeyine çok süratli inebilir. Bu düzeyin altına inmesini yakın vadede beklemiyoruz. 9732 puan düzeyinin üzerinde bir çıkış trendi oluşturabilmesi için olumlu bir öyküye muhtaçlık bulunmaktadır.
FAİZ ARTIŞI DOLARI BASKILAR MI?
Aslında dolar endeksi grafiğine baktığımızda tüm dünyada doların bedel kaybettiğini görüyoruz. O yüzden içeride doları dizginlemek nispeten daha kolay olmuştur. Yalnızca tutuklamaların olduğu gün dolarda değerli bir dalgalanma olsa da akşam saatlerinde piyasanın sakinleştiğini gördük. Dolar endeksi şu ortalar 99.229 düzeylerindedir.
Faiz artışından fazla likidite idaresi çok kıymetlidir. TCMB hem piyasayı TL’de sıkıştırıyor hem de borç almak isteyeni maliyeti daha da üst çekerek zorluyor. Bu durumda küresel koşullar hem içerideki sıkı para siyaseti ve faiz düzeyleri doların yükselmesini durdurabilmektedir. O yüzden mevcut şartlar kurun baskılanmasına fazlaca kafidir. Bundan sonra kurun denetimli ve enflasyon oluşturmayacak halde ve mevduat getirisinin de altında kalacak halde yükselmesi mümkün olabilecektir.
‘1 YIL VADELİ KREDİ FAİZLERİ İÇİN ÇARPICI TAHMİN’
Şu an muhtaçlık kredisi faizlerinde aylık %3.37’den %5.34’lere kadar giden oranlar gözlemliyoruz. TCMB günlük %49 oranından haftalık da %46 ile piyasayı fonlayabiliyorsa, kredi faizlerinin bilhassa kısa vadede aylık %4’ler civarında olması olağandır. Lakin likidite sıkışıklığı bankaları kredi vermekte kaynak bulma derdine sokabilir. Bu durumda sendikasyonlar üzere dış borçlanmaya gitmek zorunda kalırlarsa kur riskini bir yerlerde eritme gereksinimi duyacaklardır. Şimdilik faizlerde kıymetli bir düşüş beklemiyoruz lakin 1 yıl civarında kredi faizlerinde TCMB haftalık repo faizi kararı nedeniyle bir ölçü artış olabilir.
KONUT KREDİLERİNE YANSIMASI NASIL OLUR?
En azından yıllık bazda birkaç puan yükseliş olabilir. Orta vadeli gayeler bozulursa, o vakit 1 yıl ve üzeri kredi faizlerinde yükseliş ihtimali de artar. Konut kredi fiyatları yüksek ve vadesi de 10 yıl üzere uzun mühlet olması nedeniyle hareketliliği biraz daha yavaştır. Oran olarak aylık %2.70 ile %4.5 aralığına kadar farklı faizler göze çarpmaktadır. Bankalar kaynak maliyetine nazaran farklı oranlar uygularken konut kredilerinde olaya daha uzun vadeli baktıklarından kısa vadeli dalgalanmalardan hudutlu bir halde etkilenen bir yapı kelam hususudur.”
